Horen is erbij horen; uitkomsten oproep Hoorprotocol
Eind vorig jaar deden we een oproep om uw ervaringen te delen met het hoorprotocol en de aanschaf van hoortoestellen. Dat leverde ruim veertig reacties op van mensen die midden in het leven staan, maatschappelijk willen meedoen en hun sporen in de samenleving hebben verdiend. Ze hebben beroepen waarbij het gehoor erg belangrijk is, zoals docenten, artsen en fysiotherapeuten. En ze vinden dat de hoorzorg beter moet. Ina Hofstee van de commissie Slechthorendheid dook in alle reacties.
Tekst Ina Hofstee
Beeld Chantal Rison Fotografie
"We kregen reacties van 26 vrouwen en 15 mannen tussen 34 tot 89 jaar. Slechthorenden met ernstig tot zeer ernstig gehoorverlies, soms in combinatie met andere ernstige aandoeningen zoals
tinnitus,
hyperacusis, plotsdoof, allergie of erfelijke aandoeningen zoals DFNA9.
Grootste frustraties
De meeste mensen die reageerden zijn volgens het hoorprotocol ingedeeld in categorie 5. Sommigen staan op de rand van een Cochleair Implantaat (CI) of dragen een CI in combinatie met één hoortoestel. Ze ervaren problemen om hun werk te doen en hebben moeite met sociale situaties vanwege de slechthorendheid. Een aantal moest noodgedwongen stoppen met werken. Hoortoestellen bieden geen afdoende oplossing, het blijft behelpen. Een buitencategorie toestel is voor hen vaak een betere keuze. Zonder uitzondering is iedereen die een buitencategorie hoortoestel heeft uitgeprobeerd daar meer tevreden over. Een aantal van hen neemt uiteindelijk genoegen met een categorie 5 toestel, omdat de zorgverzekering anders niets vergoedt. Dat anderen bepalen wat voor hoortoestel slechthorenden mogen gebruiken en vergoed krijgen, dat je niet zelf mag kiezen, dat jouw ervaring niet telt en dat bijbetalen niet wordt toegestaan, dat zijn de grootste punten van frustratie.
Verzekeraars
Klachten met zorgverzekeringen staan dan ook met stip op nummer één. Verzekeringen doen moeilijk over vergoedingen of vergoeden niet en stellen zich bureaucratisch op. Juist mensen die één hoortoestel nodig hebben, soms in combinatie met een CI moeten extra moeite doen om een vergoeding te krijgen. Helaas hebben niet veel respondenten vermeld welke verzekering zij hebben. Van de genoemde verzekeringen betreft het 7x CZ, 4x VGZ, 2x Menzis en 1x ZilverenKruis. De vier grote zorgverzekeringen bleken tot nu toe niet erg toeschietelijk om hun beleid aan te passen. ASR, een grote brede verzekering met de zorgverzekeraars De Amersfoortse en Ditzo, vergoedt liever meteen goede hoortoestellen en andere belangrijke zorg dan een heel administratief circus op te tuigen.
Een greep uit de reacties:
- ’Horen is erbij horen.'
- ‘75% vergoeden, ook bij de buitencategorie toestellen.'
- ‘De techniek en de mogelijkheden zijn enorm, maar worden niet volledig benut.'
- ‘Graag een verkorte route naar het hoortoestel dat passend is.’
- ‘Wat ik mis is een duidelijke voorlichting over hoe de hoorbranche in elkaar zit.’
- ‘Dit jaar heeft de zorg duizenden euro’s aan mij gespendeerd, maar dat wat ik echt nodig heb wordt niet vergoed.'
- ‘Ze praten alsof je een verstandelijke beperking hebt.'.
- ‘Dus heb in arren moede maar apparatuur voor 3.000 euro gekocht.'
- ‘Ik kon het me permitteren, maar kan me voorstellen dat er mensen zijn die zelfs financieel in de problemen komen met deze totaal waanzinnige ambtenarij.’
- Wat ben ik blij dat Hoormij∙NVVS (naar mijn mening meer uitgesproken dan ooit voorheen) in de publicatie van Hoormij van december 2019 de rol van de audiciens kritisch onder de loep neemt.’
- ‘Helaas is mijn droeve conclusie dat veel audiciens niet de belangen van slechthorenden vooropstellen, maar hun eigen commerciële belang dienen.’
Audiciens en audiologische centra
Ook gaan veel klachten over audiciens en problemen met het afstellen van de apparaten. Vooral de grote ketens, zoals Schoonenberg en BeterHoren, worden genoemd. De commerciële aanpak van keten-audiciens wordt negatief beoordeeld. Zelfs audiologische centra lijken niet altijd in staat hoortoestellen goed af te stellen. Audiciens vertellen meestal niet dat als een categorietoestel niet voldoet, je een bijzondere zorgaanvraag kan indienen. Dat betekent twee categorietoestellen uitproberen en daarna een buitencategorie. Bizar: hoe groter de handicap, hoe duurder het toestel en hoe hoger de eigen bijbetaling. En dan vaak nog voor niet het beste toestel. Ook lijkt er weinig aandacht voor aanvullende hulpmiddelen.
Wat zeggen deze uitkomsten?
De mensen die reageerden zijn leden van Hoormij∙NVVS, mensen met ernstige tot zeer ernstige slechthorendheid. Soms al wat ouder, maar ook regelmatig nog jonger en binnen het arbeidsproces actief. Niet geheel representatief voor alle slechthorenden, maar gezien de ernst van de klachten en hun problematiek des te schrijnender. De ervaring leert dat vooral ouderen niet of nauwelijks klagen en soms ook niet over e-mail beschikken. Anders zou het aantal reacties mogelijk hoger zijn. Wordt vervolgd!
Aangrijpende verhalen
Na het lezen van enkele reacties moest ik een pauze inlassen, zulke aangrijpende verhalen. Het gaat om mensen verstaan: ik hoor wel dat er iets wordt gezegd, maar het lijkt alsof er een taal wordt gesproken die ik niet ken. De toespraak van de koning en van de minister-president over Covid-19 waren zonder ondertiteling. Er moest een ludieke actie aan te pas komen om een gebarentolk op tv te krijgen. Tv vervormt het geluid enorm en is voor een ernstig slechthorende meestal niet te volgen. Dat maakt dat wij er niet bij horen. Horen is erbij horen, zoals een van de reacties luidde."
Lees ook:
Publicatiedatum: 08 juni 2020