Uitval evenwichtsfunctie

Bij uitval van de evenwichtsfunctie duren de klachten maanden of jaren en gaan soms nooit over. Mensen hebben chronische balansstoornissen, al dan niet in combinatie met episodische draaiduizeligheid. Het evenwichtsorgaan is een zeer fragiel en complex orgaan. Het evenwichtsorgaan ligt IN het binnenoor. Het is een zeer fragiel orgaantje en ligt daarom verscholen achter het rotsbeen, het stevigste bot van het lichaam. Samen met het gehoororgaan vormt het een anatomische eenheid. Gehoor- en evenwichtsklachten kunnen daarom gelijktijdig optreden. Het is het zintuigencomplex dat informatie verzamelt over beweging en balans: de signalen van het evenwichtsorgaan, de ogen en het diepe gevoel in spieren en pezen, worden verwerkt in de hersenstam en de kleine hersenen. Van daaruit gaan prikkels naar de spieren van het lichaam, zodat  je je houding en evenwicht kunt aanpassen en bewaren. Er gaan ook signalen met informatie naar de grote hersenen waar het bewustzijn zich bevindt. Als daar verkeerde of nog niet bekende signalen binnenkomen, is er sprake van een evenwichtsstoornis.

Ieder gezond mens heeft twee evenwichtsorganen: in elk oor één. Je kunt het zien als een vliegtuig met twee motoren, waarbij iedere motor een evenwichtsorgaan voorstelt. Deze motoren kunnen op 3 manieren problemen geven:

• Een motor valt meteen uit en kan daarna niet meer opstarten, waardoor het vliegtuig daarna moet vliegen op maar één motor (of geen, als ze allebei uitvallen).
• Een motor valt vaak plots even uit en het lukt steeds slechter om weer op te starten, waardoor uiteindelijk het vliegtuig op één motor moet vliegen (of geen, als ze allebei uitvallen).
• Een motor gaat heel langzaam minder goed werken totdat deze stilstaat.

MUMC+ biedt hier duidelijke patiënten-informatie over aan: Uitval van één of twee evenwichtsorganen.

Binnen 'Uitval evenwichtsfunctie' bespreken we Unilaterale en Bilaterale Vestibulopathie, Presbyvestibulopathie, PPPD en Uitval evenwichtsorganen.

Klachten bij uitval van één of beide evenwichtsorganen

Als een evenwichtsorgaan niet meer goed werkt, kan dat veel klachten geven, maar niet bij iedereen evenveel. Als er twee evenwichtsorganen uitvallen, zijn de klachten vaak groter dan als er maar één uitvalt.

• Problemen met zien
• Problemen met balans
• Problemen met prikkelverwerking
• Problemen met geheugen, concentratie en vermoeidheid
• Psychische problemen

Wat kun je zelf doen bij uitval van één of twee evenwichtsorganen?

Als één of twee evenwichtsorganen niet goed meer werken, kun je je lichaam helpen met het opvangen van het verlies, maar daaraan zit een limiet. Als voorbeeld: een volledig blinde persoon kan het gehoor beter trainen, maar zal nooit meer kunnen zien. Bij evenwichtsuitval is het doel om jouw ogen en de rest van jouw lichaam in optimale conditie te brengen, zodat er iets minder last van de evenwichtsklachten overblijft. Dit kan op verschillende manieren, eventueel gecombineerd met elkaar:

• Blijf zelf zoveel mogelijk in beweging en ga vooral bewegingen niet vermijden.
• Evenwichtsoefeningen bij de fysiotherapeut. Je kunt met een fysiotherapeut aan de slag gaan om de rest van je lichaam beter te trainen. Let goed op dat je een fysiotherapeut uitzoekt die ervaring heeft met evenwichtsklachten. Oefeningen die de fysiotherapeut met je kan uitvoeren zijn: Cawthorne-Cooksey oefeningen, blikstabilisatie-oefeningen, balanstraining en bewegingstherapie.
• Tai chi of qi gong bewegingsoefeningen. Dit zijn oude Oosterse bewegingsvormen waarvan bewezen is dat ze werken bij evenwichtsklachten. Deze oefeningen kunt u thuis uitvoeren (bijvoorbeeld door te kijken op internet) of bij een tai chi-school bij u in de buurt.
• Evenwichtsrevalidatie bij een revalidatiecentrum. Bij evenwichtsrevalidatie wordt uitgebreid gekeken naar jouw evenwichtsklachten. Dit is vaak een combinatie van fysiotherapie en psychotherapie. Hierbij worden patiënten niet opgenomen voor behandeling, maar komen ze bijvoorbeeld voor een aantal weken twee keer per week naar het centrum toe. Op dit moment zijn er helaas nog weinig revalidatiecentra die dit aanbieden. Een voorbeeld is: LENGG.

Lotgenotencontact

Voor lotgenotencontact verwijzen wij naar drie onafhankelijke (in sommige gevallen besloten) Facebookgroepen: Leven met Menière, Evenwichtsstoornis en Eerlijk over Evenwicht. In 2020 is een Facebookgroep gestart van mensen met het Mal de Débarquement Syndroom onder die naam.

KNO-patiënteninformatie

De Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied plaatst voorlichtingsmateriaal op haar website. De voorlichtingspagina’s zijn ingedeeld in keel, neus, oor, duizeligheid, hoofd-hals, strottenhoofd en overig. Hier vind je - onder meer - algemene informatie over duizeligheid en uitval van één of twee evenwichtsorganen.

Informatie

Voor vragen, meer (medische) informatie en contact kun je een bericht sturen naar evenwicht@stichtinghoormij.nl.