Van gehoorverlies tot hoortoestel. Wie doet wat?
Bij problemen met je gehoor verwijst de huisarts je meestal door naar een KNO-arts of een Audiologisch Centrum. En dan is er ook nog de audicien. Maar wie doet nu eigenlijk wat voor je?
Tekst en beeld: FENAC KNO-arts
Een KNO-arts is specialist op het gebied van keel-, neus, en oorproblemen. De huisarts verwijst je naar de KNO-arts bij het vermoeden van een medische oorzaak of om dit juist uit te sluiten. Bijvoorbeeld bij oorsuizen of duizeligheid. Is het niet mogelijk jouw gehoorprobleem te verhelpen door bijvoorbeeld een operatie, dan kan de KNO-arts een recept voor hoortoestel(len) uitschrijven of je doorverwijzen naar een Audiologisch Centrum.
Audicien
Een audicien werkt in een winkel waar je je hoortoestel koopt en weet alles over diverse merken en typen. De audicien zoekt ook uit of je mogelijk eerst naar de KNO-arts of het Audiologisch Centrum moet. Nadat je jouw hoortoestel hebt aangeschaft, dan is de audicien het eerste aanspreekpunt bij klachten. De financiële afwikkeling van het hoortoestel gebeurt door de audicien. Die kan ook uitleg geven over vergoeding van hoortoestellen door de zorgverzekeraar.
Audiologisch Centrum
Als een proef met hoortoestel(len) bij de audicien niet goed verloopt of als je gehoorproblemen op je werk hebt, kun je bij het Audiologisch Centrum (AC) terecht. Ook mensen met een moeilijk meetbaar, of moeilijk te verhelpen gehoorverlies komen bij een AC. Kinderen met gehoorproblemen gaan altijd naar een AC. Het AC is de onafhankelijk specialist in diagnostiek van verschillende gehoorproblemen en uitgebreide ondersteuning hierbij. Het AC werkt nauw samen met KNO-artsen en audiciens. Na een uitgebreid onderzoek krijg je advies voor een proef met één of twee hoortoestellen. Je krijgt dan een recept mee voor een audicien. Die maakt het hoortoestel, dat je op proef krijgt, voor jou in orde, zodat je kunt kijken welk toestel het meest geschikt is.
Hoe werkt een hoortoestel?
Hoortoestellen zijn eigenlijk kleine, draagbare geluidversterkers. Er zit een microfoontje in dat de geluiden opvangt, een versterker die de geluiden versterkt en een telefoontje waar het versterkte geluid uitkomt. Het hoortoestel werkt op een batterij. Het hoortoestel heeft een aantal functies die helpen bij het verstaan van spraak en voor prettig luisteren in verschillende situaties.
In-het-oor of achter-het-oor?
Er bestaan verschillende soorten hoortoestellen. De meest gebruikte soorten zijn het achter-het-oor toestel (AHO) en het in-het-oor toestel (IHO).
Welk toestel is voor jou het beste?
Meestal zijn er meerdere hoortoestellen mogelijk. Na het onderzoek bij de KNO-arts of het AC heb je een recept meegekregen voor een hoortoestel dat geschikt is voor jouw gehoor. Meestal is dit een richtlijn. De audicien kan in overleg met jou afwijken van het voorgeschreven hoortoestel, als het maar gaat om een hoortoestel met vergelijkbare techniek en in een vergelijkbare categorie. Zijn er specifieke eisen aan jouw hoortoestel, dan moet de audicien zich aan het recept houden.
Vrije keuze audicien
Je bent vrij in de keuze van de audicien. Wel is het raadzaam om te controleren of jouw zorgverzekering samenwerkt met de audicien van je keuze. Kies een audicien die je prettig vindt en die gemakkelijk te bereiken is. Je gaat er de komende jaren regelmatig naar toe voor service en reparaties.
Kosten
Een hoortoestel op proef krijg je vrijblijvend mee. Controleer wel of het tijdens de proefperiode verzekerd is. Aan het begin van de proef geeft de audicien informatie over de kosten die je mag verwachten. De financiële afwikkeling tussen de audicien en jouw zorgverzekeraar wordt pas geregeld als de proefperiode is afgerond. Niet elke verzekeraar biedt dezelfde vergoeding van hoortoestellen. Het is raadzaam om vooraf na te kijken wat jouw verzekering wel en niet dekt. Voor volwassenen geldt een eigen bijdrage voor hoortoestellen. Voor kinderen geldt deze eigen bijdrage sinds 2016 niet meer. Kijk op www.hoorwijzer.nl voor actuele informatie.
Wennen aan het hoortoestel
Met een hoortoestel klinken veel geluiden anders. Daar moeten jij en je hersenen aan wennen en dat kost tijd. Als je voor controle terug komt bij de audicien of op het Audiologisch Centrum, dan is het belangrijk om een eerlijk antwoord te geven op de vraag of het hoortoestel bevalt. Maak een lijstje van punten die niet goed gaan of welke geluiden je hinderlijk of juist prettig vindt. Gehoorverlies heeft effect op alle facetten van je leven. Bij een Audiologisch Centrum kun je ook terecht met vragen over waar je tegen aanloopt in bijvoorbeeld je studie, baan, sport, binnen je gezin en sociale contacten.
Vier tips om te wennen
- Draag het hoortoestel dagelijks en op vaste momenten. Forceer niets.
- Begin met het dragen van je hoortoestel in een rustige omgeving.
- Leer stap voor stap opnieuw de geluiden van de dingen om je heen kennen.
- Praat met één persoon die dichtbij je zit. Kijk elkaar aan, zodat jij al de bewegingen van zijn gezicht goed ziet. Je ziet de spraak als het ware af van de mondbewegingen en de gelaatsuitdrukkingen. Dit noem je spraakafzien (liplezen).
Het is belangrijk om te onthouden dat je je oude gehoor nooit meer terug krijgt. Een hoortoestel is een hulpmiddel, geen wondermiddel.
Wegwijzer
- FENAC is de Federatie van Nederlandse Audiologische Centra. Op www.fenac.nl vind je voorlichtingsmateriaal, de adressen van alle aangesloten Audiologische Centra in het land en handige websites.
- Op www.hoorwijzer.nl vindt je actuele en onafhankelijke informatie over hoorhulpmiddelen, hoortoestellen, audiciens en gehoortesten.
- Op www.kno.nl ind je medische informatie rond het oor.
Publicatiedatum: 10 september 2023