Communiceren met slechthorenden in de zorg
Stan van Kesteren deelt op basis van eigen ervaring en die van slechthorenden in zijn omgeving zijn visie, overpeinzingen en adviezen over leven en werken met gehoorverlies. Via de nieuwsbrief Succesvol Slechthorend kan je je wekelijks door hem laten inspireren. Nu schrijft hij een column voor Hoormij∙NVVS. Dit keer over communiceren met slechthorenden in zorgsituaties. Hij pleit ervoor dat communicatie met mensen met gehoorverlies een standaard onderdeel zou moeten zijn in iedere zorgopleiding.
Tekst Stan van Kesteren
Een verpleegkundige buigt zich naar het oor van een bejaarde vrouw, om er met luide stem iets in te zeggen. De dame verstaat het niet. De verpleegster herhaalt het luider, ze schreeuwt bijna. Een fysiotherapeut ziet het gebeuren en loopt naar ze toe. ‘Dit heeft geen zin’, zegt ze. Ze gaat voor de vrouw staan, maakt oogcontact en herhaalt de woorden. Rustig en duidelijk. Dat helpt.
Patiënten met gehoorverlies
De situatie die ik hierboven beschrijf, komt Carmen, mijn vrouw, regelmatig tegen op haar werk. Zij is de fysiotherapeut in het verhaal. En weet hoe belangrijk spraakafzien is, doordat ze samenwoont met iemand die slechthorend is. Maar helaas weten veel anderen dit niet.
Als je als verpleegkundige gaat werken, is de kans groot dat je patiënten met gehoorverlies treft. Of het nu in de thuiszorg, het verpleeghuis of het ziekenhuis is.
Communicatie met slechthorenden niet vanzelfsprekend
Toch blijkt goed communiceren met slechthorenden geen vanzelfsprekendheid in de reguliere zorg.
Zelf heb ik meerdere KNO-artsen gehad die gewoon doorpraatten tijdens het schoonmaken van mijn oor, terwijl ik net mijn hoortoestel had uitgedaan. Of huisartsen die al typend en kijkend naar het scherm vertelden wat de oorzaak van mijn klacht zou kunnen zijn. Om nog maar te zwijgen over tandartsen en mondkapjes.
Grote gevolgen
Ik ben zeker niet de eerste die hier een punt van maakt. Er zijn gelukkig al initiatieven die hier wat aan proberen te doen. Bijvoorbeeld Gezond in Gebaren van Stichting IN gebaren. Zij ontwikkelden een mooie kaart met communicatietips voor zorgmedewerkers. Daarop staan tips als: zorg dat je gezicht goed zichtbaar is, schrijf dingen op en maak eventueel gebruik van spraakherkenning.
Zulke projecten zijn belangrijk, want slechte communicatie kan grote gevolgen hebben. Kinderarts en taalkundige Anika Smeijers deed promotieonderzoek naar de toegankelijkheid van medische zorg voor doven en slechthorenden. Zij concludeerde dat zij vaker kampen met gezondheidsproblemen. Dat komt andere door slechte communicatie met de arts. Het onderzoek van Smeijers kreeg media-aandacht en dat helpt om het probleem op de kaart te zetten.
Inclusieve zorg
Toch is er nog een lange weg te gaan. Communicatie met doven en slechthorenden zou een standaard onderdeel moeten zijn van iedere zorgopleiding, al is het maar een gastles van een ervaringsdeskundige. Zo kan in ieder geval de nieuwe generatie zorgverleners bijdragen aan inclusieve zorg. Nog belangrijker wat mij betreft: laat je horen als slechthorende. Geef aan hoe zorgmedewerkers met jou kunnen communiceren. Als we dat allemaal doen (we zijn met meer dan een miljoen), dan verandert er écht wat.
Succesvol slechthorend
Via de nieuwsbrief Succesvol Slechthorend kan je je wekelijks door hem laten inspireren. Abonneer je gratis via succesvolslechthorend.nl
Lees ook:
Publicatiedatum: 01 juni 2023