Nieuw evenwicht door ergotherapie

Wilma Wobben (62) was het levende voorbeeld van ‘een leven lang leren’. De ene studie na de andere rondde ze af. Ondertussen had ze ook nog een gezin, een fijne baan en deed vrijwilligerswerk. Tot in 2018 een uitgevallen evenwichtsorgaan haar hele leven op zijn kop zette. “Ergotherapie heeft me enorm geholpen een nieuwe balans in mijn leven te vinden. Een therapie waar vaak niet aan wordt gedacht, maar die heel waardevol kan zijn.”

Tekst Isabel Timmers Beeld eigen archief

“In augustus 2018, op de dag dat ik mijn diploma kreeg voor de opleiding Psychosociale hulpverlening, had ik voor het eerst een duizeligheidsaanval. Toevallig stond de week erna al een afspraak bij de KNO-arts, omdat ik last had van mijn oren. Volgens de arts was mijn gehoorverlies acceptabel, maar de duizeligheid baarde haar meer zorgen. De week daarna kreeg ik al allerlei onderzoeken. Mijn evenwichtsorgaan aan de rechterkant bleek te zijn uitgevallen. De mogelijke oorzaak: onbekend. Mijn wereld stond op zijn kop. Wat nu? Herstelt het weer? Ik had zoveel vragen. Met mijn fulltimebaan als projectmanager bij de gemeente Eindhoven en vrijwilligerswerk als geestelijk verzorger bij het Apostolisch Genootschap moest ik stoppen. In de trein van Roermond naar Eindhoven ging echt niet meer. Om van de rest nog maar te zwijgen.”

Rouwproces

“Mijn dochter kende dokter Van den Berg in Maastricht en raadde aan naar hem te gaan. De huisarts zei meteen: doen! Ook Van den Berg concludeerde uitval van het rechter evenwichtsorgaan. Daarnaast PPPD (Persisterende Positionele Perceptie Duizeligheid), vestibulaire migraine, overprikkeling en daar was ook nog tinnitus bijgekomen. Zijn conclusie was; ‘Dit is invaliderend. De kans is klein dat je nog kunt werken.’ Waarop mijn gedachte was: ‘Dat zullen we nog wel eens zien.’ Ik greep alle adviezen aan, tot de bedrijfsarts zei: ‘Stop. Je wilt wel, maar het gaat niet.’ Inmiddels bleek ook het linker evenwichtsorgaan nagenoeg uitgevallen. Het echte besef kwam toen het UWV me volledig arbeidsongeschikt verklaarde. Waar ik vroeger mensen begeleidde bij rouw, kwam ik nu zelf in een rouwproces terecht.”

Nodig, nuttig en aangenaam

Wilma zou voor vestibulaire revalidatie naar Adelante in Hoensbroek gaan, maar daar was net besloten daarmee te stoppen. “Ik kreeg wel het advies om, naast een gespecialiseerde fysiotherapeut, een ergotherapeut te zoeken, gespecialiseerd in hersenletsel. Via mijn ziektekostenverzekering kwam ik bij Yvette Zwart terecht. Zij heeft me erg geholpen met het vinden van een nieuw ritme in hoe ik mijn dag indeel. Voor die tijd begon ik ’s morgens vroeg en was om elf uur helemaal op. Door haar aanpak heb ik geleerd mijn energie goed te verdelen op een dag. Ik was altijd gewend om eerst te doen wat nodig was, dan wat nuttig was en dan eventueel nog iets aangenaams. Yvette liet me zien dat het aangename helpt om het nuttige en nodige te kunnen doen. En dat het best oké is iets niet te doen.”

Huiswerk

“Al bij het eerste gesprek kreeg ik huiswerk. Ik moest mijn dagen beschrijven per half uur. En dan per activiteit aangeven hoeveel energie het kost. Dit voelde heel vervelend en soms best wel moeilijk om te ervaren of het wel of geen energie kost. Toch heb ik doorgezet. Het gaf me veel inzichten en helpt nog steeds om keuzes te maken. Als ik bijvoorbeeld naar de arts ga, dan weet ik dat ik op die dag verder niets kan. Yvette gaf me ook hele praktische tips. Zoals koken in etappes. Of de wasmand hoger zetten, zodat je niet steeds hoeft te bukken. In het donker lopen is lastig voor mij. Daarom heb ik overal spaarlampjes aan, die zorgen dat ik dan toch de weg kan vinden. Ik ben uiteindelijk een half jaar bij Yvette geweest. Dan besprak ik met haar waar ik tegenaan liep en hoe dat anders kon, met minder energie. Ook mijn man kreeg tips. Hij zeemt nu de ramen en stofzuigt, dat is voor mij lastig vanwege de bewegingen voor je ogen.”

Leren accepteren

“Ik heb een nieuw evenwicht gevonden. ’s Morgens doe ik een half uur het huishouden. Dan rust ik. Dan doe ik weer een half uur iets en ‘s avonds kook ik. Eén keer in de week ga ik wandelen in de buurt en naar stoelyoga. Lezen heb ik ook weer geleerd bij ergotherapie. Ik lees nu op een e-reader met grote letters en regelafstand en een zachte achtergrond. Maar als mijn man voetbal of een film kijkt, dan trek ik me terug. Ik kan niet tegen die flitsen en geluiden. Op aandringen van mijn huisarts en fysiotherapeut rijd ik inmiddels kleine stukjes auto en ga ik wandelen met de rollator, in mijn eentje. Eerst kon ik dat niet, dan raakte ik verkrampt als ik dat alleen deed. Met hulp van de ergotherapeut heb ik nu een driewielfiets via de WMO waar ik heel blij mee ben. Die geeft me vrijheid, ik heb er geen hulp bij nodig. Ik heb altijd voor een ander gezorgd, dan is het lastig te accepteren dat je nu zelf zorg nodig hebt. Of om zichtbare hulpmiddelen te gebruiken die het leven makkelijker maken, zoals een zonnebril en oordoppen. De psycholoog en ergotherapeut hebben me geleerd om die toch te gebruiken.”

Droom in het klein

“Tijdens mijn laatste opleiding ontstond een droom. Ik wilde graag in een eigen ruimte creatieve workshops geven voor persoonlijke ontwikkeling. Heel laagdrempelig, voor mensen met een kleine beurs. Toen ik stopte als vrijwilliger kreeg ik een tekenblok met aquarelpotloden. Nu teken en schilder ik elke dag. Ik heb een wand met schilderijen en een wand met tubes verf en andere materialen. Die droom heb ik dus voor mezelf in het klein gecreëerd. Daarnaast hadden mijn man en ik de droom om na mijn 63e te gaan reizen. Dat lijkt nu toch te kunnen. We zijn laatst voor het eerst weer op een vliegvakantie geweest. Dat ging heel goed, we vlogen vanaf een klein vliegveld waar ik begeleiding kreeg zodat ik niet lang in de rij hoefde te staan.

Inmiddels doet Wilma ook weer vrijwilligerswerk bij Hoormij·NVVS, bij de commissie Duizeligheid en Evenwicht. “Dat geeft zingeving. Je wilt altijd het liefst een oplossing die vandaag al helpt, maar ik heb geleerd dat het zo niet werkt. Het leven gaat wel door, maar de invulling is anders.”

Inzamelingsactie

Hoormij∙NVVS vraagt - mede tijdens de Balance Awareness Week van 18 tot 24 sept. 2022 - aandacht voor herkenning van symptomen en gevolgen van evenwichtsaandoeningen. De oplossing ligt in voorlichting, preventie en onderzoek. Mede dankzij jouw hulp kunnen wij hét verschil maken. Help ons evenwicht op de kaart zetten! Doneer éénmalig 5 euro.

Webinar Evenwichtsklachten

Heb je klachten op het gebied van duizeligheid en evenwicht? Je bent niet de enige: ongeveer 30% van de bevolking heeft (ooit) last gehad van duizeligheid. Tijdens dit Webinar - in de Balance Awareness Week - nemen dr. S. Geerse (KNO-arts) en dr A. Mert (revalidatiearts) je mee in de wereld van balans en evenwicht. Beide sprekers geven uitleg over de complexe samenwerking van de evenwichtsorganen, het zicht en de tastzin. Je bent van harte uitgenodigd om de online bijeenkomst bij te wonen die de Commissie Duizeligheid en Evenwicht van Hoormij·NVVS organiseert op donderdag 22 september 2022.

Interesse? Bekijk het programma en meld je aan.