Tinnitus en hyperacusis: Meer horen dan je lief is.
Tinnitus, een oplossing is er wél. Die stelling heeft Hoormij∙NVVS voorgelegd aan ervaringsdeskundigen en (zorg)professionals. Waarom? Om inzicht te geven in de mogelijkheden als je te maken krijgt met deze - niet te genezen - aandoening. Ruim 95% van de mensen leert ermee leven. Dat geeft moed. Want we begrijpen hoe groot de invloed kan zijn op je leven. Dr. ir. Jan A.P.M. de Laat (klinisch-fysicus en audioloog in Leiden) geeft uitleg over zowel tinnitus en hyperacusis en geeft aan dat er wel degelijk perspectieven zijn voor mensen die er aan lijden.
"Binnenoorschade, bijvoorbeeld ten gevolge van vaak langdurige blootstelling aan te hard geluid, leidt niet alleen tot slechthorendheid of doofheid, maar kan juist ook herrie in het oor tot gevolg hebben. Mensen kunnen last krijgen van oorsuizen (tinnitus) of van overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis). Dat gebeurt helaas te vaak. Defecte trilhaarcellen in het binnenoor zorgen voor spontane activiteit op de gehoorzenuw. Dat uit zich in de hersenen als oorsuizingen of overgevoeligheid voor harde geluiden. Dat kan een ware hel zijn voor degene die eraan lijdt. Het kan ook gaan om piepen, brommen, of hoge, schelle tonen, die geen moment weggaan en mensen vaak ook uit hun slaap houden. Stress en inspanning in het hoofd (hersenen, aangezicht, kaak) of daaronder (nek, hals) kunnen de waarneming van oorsuizingen en van vervormde geluiden ook nog eens in sterke mate beïnvloeden, waardoor er ondraaglijke situaties ontstaan.
Pijngrens hyperacusis
Overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis) kan ertoe leiden dat de pijngrens al bij 80 of 90dB komt te liggen. Dat maakt gewoon sociaal verkeer bijna onmogelijk. Patiënten gaan van houten borden eten, omdat het tikken van bestek op aardewerk onverdraaglijk is, een beetje regen en wind lijken een orkaan. Eigenlijk kunnen ze alleen nog zachte geluiden, zoals fluisteren verdragen. Naast hyperacusis treedt soms ook diplacusis op: met het ene oor sommige toonhoogten anders horen dan met het andere. Het effect dat dat heeft op het horen van geluid en muziek kan desastreus zijn, met name voor musici, bijvoorbeeld het stemmen en spelen op gelijke toonhoogte, wat dan niet meer lukt.
Haarcellen in het binnenoor
Een klein groepje
onbeschadigde haarcellen in het binnenoor.
| Eenzelfde groepje haarcellen na blootstelling aan te veel te hard lawaai.
|
| |
Foto’s haarcellen: dr. Jim O’Pickles, University of Queensland, Brisbane, Australië, 2002.
Reclame voor suizende oren
Het lijkt erop dat sommige jongeren het oplopen van ’n piep in je oren na ’n avondje stappen heel normaal vinden, zoals op het Lowlands festival in 2003 al te zien was en zoals je nu nog steeds tegenkomt in de bioscoop: Verras je BFF's met actie en suizende oren.
Perspectief
Maar gelukkig zijn er wel degelijk perspectieven om mensen die (veel) last hebben van tinnitus en/of hyperacusis te helpen. Enkele jaren geleden verscheen de richtlijn tinnitus van de KNO-vereniging, waarin allerlei mogelijkheden opgenomen zijn op het gebied van behandeling van tinnitus. En 2017 verscheen een belangrijk rapport van het Zorginstituut: Trapsgewijze Tinnitusspecifieke behandeling in basispakket. Het betreft de Stepped Care methode (cognitieve gedragstherapie in multidisciplinaire setting), ontwikkeld door Adelante in Hoensbroek en het UMC in Maastricht, erkend, ondersteund en vervolgens ook in het basis zorgpakket opgenomen. Deze methode wordt in steeds meer plaatsen toegepast, vaak op initiatief van audiologische centra. Kijk eens op Fenac en de GGMD."
Goede literatuur
Tenslotte: bedenk dat er goede literatuur is die je ook op weg kan helpen. Van harte aan te raden is:
Tips en adviezen
- Probeer spanningen te vermijden; spanning stimuleert een toch al te gespannen hoorsysteem.
- Zorg voor voldoende rust en vermijd oververmoeidheid.
- Zoek zoveel mogelijk afleiding, onderneem activiteiten in de frisse buitenlucht (zuurstofrijk), maar las wel rustpauzes in.
- Probeer situaties waarbij veel lawaai is, te vermijden; gebruik indien nodig gehoorbescherming.
- Probeer zo goed mogelijk te slapen, met het hoofd wat hoger, bijvoorbeeld op twee kussens. Een verminderde bloedaandrang naar de hersenen werkt gunstig op tinnitus.
- Zorg voor een goede bloeddruk, passend bij jouw leeftijd.
- Leer je tinnitus te aanvaarden als een vervelende realiteit en probeer er zo weinig mogelijk aandacht aan te schenken.
- Tinnitus neem je meestal goed waar in een stille omgeving. Een afleidend geluid, bijvoorbeeld een radio, ventilator of zelfs een tikkende klok kan jouw geluid maskeren.
- Lees bij medicijngebruik eerst de bijsluiter goed na op eventueel oorsuizenrisico.
- Gebruik kalmerende middelen alleen op voorschrift van een arts en dan liefst zo weinig mogelijk.
- Wees matig met stimulerende middelen, zoals alcohol, koffie en zelfs chocolade.
- Tenslotte: probeer een zo overzichtelijk mogelijk leven te leiden.
Benieuwd naar de andere adviezen op de stelling: Tinnitus, de oplossing is er wél!
Lees ook:
Publicatiedatum: 07 februari 2023