Slechthorendheid en relaties, in verbinding en intimiteit
Elkaar simpel verstaan is handig. We zijn namelijk gewend contact te maken via gesproken taal. Dat is een taal die minder toegankelijk is met gehoorverlies. Positief ervaren contact is de ingang naar verbinding. Dat is de basis waarop intimiteit kan ontstaan: een diep gevoel van verbinding met een ander, waarin je je gezien en gehoord voelt. Maar hoe doe je dat als verstaan en verstaan worden niet (meer) vanzelfsprekend is?
Tekst Anke Heij
Er zijn verschillende manieren waarop binnen relaties omgegaan wordt met gehoorverlies. Van ontkennen dat er gevolgen zijn tot verlies aan contact. Het zal je niet verbazen dat als gevolgen ontkend of gebagatelliseerd worden of het onderlinge contact verdwijnt, dat niet bijdraagt aan verbinding.
Op zoek naar verbinding
Een andere manier is elkaar actief helpen de impact te verminderen. Als we helder durven zien wat gehoorverlies in onze relaties doet, daarover delen en creatief durven zijn, ontstaan nieuwe mogelijkheden in hoe we verbinding met elkaar maken.
Veelvoorkomende gevolgen binnen relaties
Veelvoorkomende gevolgen binnen relaties zijn minder onderlinge communicatie, zoals ‘small talk’ en grapjes. Frustratie, gevoelens van eenzaamheid (ook bij de goedhorende!), meer moeite om mee te doen aan sociale activiteiten en, als het gehoorverlies toeneemt, een verandering van omgaan met elkaar.
Gehoorverlies bekijken vanuit het perspectief van verbinding
Vaak bekijken we de impact vanuit het perspectief van gehoorverlies. Ik pleit voor een andere visie: om de impact van gehoorverlies te bekijken vanuit het perspectief van verbinding. De vraag verandert dan. Hoe kunnen we samen de verbinding houden die voor ons allebei zo belangrijk is? Daarmee wordt oplossingen vinden iets gemeenschappelijks, communiceren doen we tenslotte ook samen.
Hoe kan het anders?
Een paar simpele basisafspraken maken het speelveld voor communicatie een stuk gelijker voor alle betrokkenen:
- Zorg dat je elkaar kunt zien tijdens de communicatie.
- Praat met elkaar in een rustige omgeving.
- Praat om-en-om en geef degene met gehoorverlies eerst de kans te kijken, voordat de spreker praat.
- Blijf rustig als je iets herhaalt omdat het niet goed verstaan is.
- Stem non-verbale communicatie af op wat je zegt.
- Voor de slechthorende: als je hard werkt om te verstaan, lijkt het soms alsof je boos kijkt. Let op je gezichtsuitdrukking, mensen kunnen daarop reageren.
- Spreek af dat degene die een gesprek start naar de ander toeloopt, dat voorkomt onverstaanbaar praten over afstand.
Met creativiteit en geduld met elkaar is er zoveel mogelijk. Wat doe jij in contact met de ander om te bouwen aan verbinding en intimiteit?
Anke Heij begeleidt mensen naar goed leven en werken met gehoorverlies vanuit haar bedrijf Kunst van het Mogelijke – coaching, training en advies bij gehoorverlies.
Als verstaan en verstaan worden niet (meer) vanzelfsprekend is, je de woordjes van je liefste lief niet (meer) vanzelfsprekend verstaat, hoe vind je elkaar dan?
Lezing over verbinding, intimiteit, seksualiteit en invloed van verworven gehoorverlies Lees ook:
Publicatiedatum: 29 maart 2023