Mijn man is slechthorend
Harry, volgens mij hoor jij niet goed meer.” Het is najaar 2000 als Huberiet Vollenberg (62) bij haar partner Harry van de Mortel (70) aangeeft wat ze al een tijdje aan hem merkt. Achteraf concludeert ze dat het onderlinge vertrouwen tussen hen de reden is dat Harry relatief snel bij een audicien zit voor een gehoortest. Een test waaruit blijkt dat zijn gehoorverlies veel erger is dan dat ze ooit hadden gedacht.
Tekst: Marjolijn Dekker
Het is liefde op het eerste gezicht als Huberiet en Harry elkaar tijdens een receptie ontmoeten, inmiddels alweer eenentwintig jaar geleden. En dat er aan die liefde niets veranderd is, blijkt wel uit de manier waarop ze over hem en hun leven praat. Huberiet: “Voordat we elkaar ontmoetten, waren we allebei al eerder getrouwd. Harry heeft uit die relatie twee kinderen en inmiddels zijn er drie kleinkinderen. We hebben het fijn en een paar jaar na die eerste ontmoeting kopen we samen een huis. Harry is in die tijd directeur operations bij Stork-Screens en ik werk als leidinggevende bij Sociom, een welzijnsorganisatie.”
Verkeerd begrepen
Na die eerste gehoortest kreeg Harry hoortoestellen aangemeten om zijn verlies op te vangen. Dat ging nog een aantal jaren goed. Huberiet: “Voor zijn werk reisde hij veel. Gesprekken werden vaak in het Engels gevoerd of met een tolk erbij. Op een gegeven moment ging dat niet meer. Ik merkte het thuis ook al wel. Hij verstond iets heel anders dan er werd gezegd. We hebben elkaar in die tijd vaak verkeerd begrepen.” Vrij snel daarna bleek na een gehoortest bij de KNO-arts in het Radboud ziekenhuis in Nijmegen dag Harry’s gehoor opnieuw achteruit was gegaan.
Hoorprobleem heb je niet alleen
“Een hoorprobleem heb je niet alleen. Daarom zijn we vanuit het Radboud gewezen op een cursus ‘goed communiceren met je partner’. Een maatschappelijk werker, soms in samenwerking met logopedisten, begeleidden bijeenkomsten met lotgenoten en partners om onderling communicatieve vaardigheden te verbeteren. Daar hebben we veel van geleerd. Hier kregen we handvatten om om te gaan met moeilijke hoorsituaties, zoals communicatie in het verkeer of tijdens een feestje. Het is heel belangrijk om hier aandacht voor te blijven houden, omdat het risico van een sociaal isolement op de loer ligt. De allerbelangrijkste tip vind ik: vraag aan je partner om kort te herhalen wat er net is gezegd. Mensen met gehoorverlies verstaan woorden gewoon heel anders. Ze kunnen er niets aan doen.”
Actief en betrokken
“Wij zijn altijd heel goed met elkaar in contact gebleven, maar tijdens die sessies hebben we ook wel gezien hoe problematisch relaties kunnen worden. Je moet moeite doen om met elkaar te blijven communiceren. Allebei. Zo roep ik niet beneden aan de trap of hij komt eten, maar ik loop altijd even naar hem toe.” Op de vraag of hun relatie veranderd is, antwoordt ze: “Aan de energie van Harry is eigenlijk niets veranderd. Ik ben met een actieve man getrouwd en dat is hij gebleven. Na zijn vervroegde pensioen, door zijn gehoorverlies, startte hij met het geven van lezingen over de gevolgen van gehoorverlies namens de NVVS bij ouderenbonden en geeft hij gastlessen op basis- en middelbare scholen. Daarnaast informeert hij bedrijven. Harry is altijd bereid geweest heel hard te werken. Ook om de drempels rondom zijn gehooraandoening te overwinnen. Het zou voor mij misschien anders zijn geweest als Harry was afgehaakt, maar dat is hij nooit. Dus ging ik ook door."
Giechelig
In 2013 blijkt bij een controle dat Harry’s gehoor opnieuw was verslechterd. Woorden die hij moest nazeggen, kwamen niet eens in de buurt van wat het was. ‘Bal’ en ‘val’ lijken nog wel op elkaar. Maar van ‘stoel’ maakte hij bijvoorbeeld ‘trein’. En niet bij één woord, maar bij alles. Het was zo onwerkelijk dat ik er zelfs een beetje giechelig van werd. Soms liggen huilen en lachen dicht bij elkaar. Het was verschrikkelijk verdrietig.”
Cochleair Implantaat
Harry komt in aanmerking voor een CI, een cochleair implantaat. Hij staat twee jaar op de wachtlijst. Het lot is hem niet gunstig gezind. In die tussenliggende periode krijgt hij de diagnose hersentumor. Na de intensieve behandeling die volgt, is hij genezen. Huberiet: “Het gaf ons ook de kans om in alle rust met elkaar te praten. Niet dat we dat niet deden, maar doordat hij in het ziekenhuis lag, hadden we alle gelegenheid.” In de zomer van 2017 krijgt Harry zijn CI. “Dat heeft zoveel veranderd. Ik vergeet nu soms zelfs dat hij slechthorend is! Het is zo’n verbetering. Fantastisch. We kunnen weer veel gemakkelijker naar een feestje of een etentje. Te maken hebben met gehoorverlies vraagt om aanpassingen en veel geduld van beide kanten. Onze basis was al goed, maar als je relatie al op scherp staat, wordt het moeilijk. Communicatie is het allerbelangrijkste.”
Tips
• Laat je partner kort samenvatten wat er net is gezegd en voorkom misverstanden.
• Heb geduld van beide kanten.
• Schaf alle hulpmiddelen aan die je je kunt permitteren. Het maakt het leven zoveel gemakkelijker.
Relevante links
Door: marjolijn Publicatiedatum: 19 december 2018