Samen tegen eenzaamheid door gehoorverlies

“Ik ga niet meer naar verjaardagen, want ik kan de gesprekken niet meer volgen. Ik voel me dan nog eenzamer dan wanneer ik niet ga,” vertrouwde een klant Beter Horen-audicien Stefan Pas toe. Hij hoort vaker dit soort uitspraken. Genoeg reden voor hem om zich vorig jaar aan te melden voor een onderzoek naar het verband tussen eenzaamheid en gehoorverlies van gemeente Den Haag, Deloitte, Beter Horen en vrijwilligers in wijkcentra.

Tekst Isabel Timmers

In juni 2021 konden Haagse zestigplussers vijf dagen lang meedoen aan het onderzoek. De gemeente Den Haag stuurde uitnodigingen naar mensen boven de zestig met de vraag of ze interesse hadden in een gratis gehoortest en een aanvullend gesprek in een wijkcentrum in de buurt. Stefan was één van de audiciens die de hoortesten uitvoerde. Ook had hij steeds een kort gesprek met de mensen die zich hadden opgegeven. “Ik vroeg waarom ze meededen en of ze gehoorklachten hadden. Ook kregen ze een audiogram mee, om thuis te bespreken en eventueel mee te nemen naar een audicien van hun keuze. Na de test gingen ze naar een collega van Deloitte die met hen in gesprek ging over hun leven en activiteiten. Die gegevens zijn in kaart gebracht en daar zijn anoniem de resultaten van de hoortesten aan gekoppeld.

Steeds minder sociale contacten


Zo’n vierhonderd mensen gaven gehoor aan de oproep van de gemeente. De meeste van hen hadden nog geen hoortoestel. Het onderzoek leverde uiteindelijk 232 bruikbare resultaten op. Bij 88% van deze deelnemers werd een vorm van gehoorverlies vastgesteld. Bij 39% was sprake van sterk gehoorverlies. Uit het onderzoek blijkt een verband tussen gehoorverlies en het aantal nauwe contacten dat iemand heeft. Ook is er een mogelijk verband tussen het aantal nauwe contacten dat iemand heeft en de gevoelens van eenzaamheid. Dat verbaast Stefan niet. “Wij spreken in ons werk elke dag veel mensen. Al eerder dacht ik dat er een verband zou zijn, zeker als ik nieuwe cliënten zonder hoortoestellen hoor. Regelmatig hoor ik verhalen dat mensen niet meer naar verjaardagen gaan, maar ook het kopje koffie of een middag bridgen schiet erbij in. Als je weet dat mensen gemiddeld zeven jaar wachten tot ze uiteindelijk de stap zetten naar een hoortoestel, dan betekent dat ook stapsgewijs zeven jaar steeds minder sociale contacten.”

Mooi initiatief

“Eenzaamheid is een groot probleem waardoor mensen zich rot en ongelukkig voelen. Het is meer dan ‘alleen zijn’. Het is ook: nog wel actief zijn, maar je niet meer betrokken voelen, niet meer voelen dat je erbij hoort”, benadrukt Stefan. Tijdens het onderzoek kwamen er enkele mensen in beeld die echt eenzaam waren. “Enkele zeiden: ik wist het al, het maakt me verdrietig, hoe kom ik hieruit?’ De gemeente heeft meteen gekeken wat er voor hen kan worden gedaan. In veel gemeenten zijn wijkcentra, waar je kunt binnenlopen voor een praatje, een kop koffie of activiteiten, zoals een spelletje. Voor ons als audiciens kan er een taak liggen om mensen die weg te wijzen. Maar voorwaarde is wel dat ze eerst beter kunnen horen. Dat kan via ons, maar dat hoeft niet. Wij hebben meegedaan omdat we een bijdrage willen leveren, maar iedereen is helemaal vrij in de keuze voor een hoortoestel en voor de audicien.”

Samen voor hetzelfde doel

De samenwerking tussen de verschillende partijen verliep volgens Stefan prettig. “Tof om te zien dat zoveel verschillende partijen samen voor hetzelfde doel gaan. In het buurthuis heb ik met de collega’s van Deloitte echt als team gewerkt. Er waren een paar mensen die in het buurthuis werkten en ook graag mee wilden doen met het onderzoek. Omdat we al vol zaten, hebben we bij hen tussendoor in de pauze de test afgenomen”, lacht hij.

Mooi initiatief

“Weten wat het verband is tussen eenzaamheid en gehoorverlies is een belangrijke stap in de strijd tegen die eenzaamheid. Dat was ook de reden dat ik meteen aanmeldde toen ik van collega’s hoorde dat ze nog een audicien zochten die tijdens deze week de testen wilde uitvoeren. Ik vond het een mooi initiatief waar ik graag aan wilde meewerken. En ik ben er trots op dat ik voor een bedrijf werk dat breder kijkt en maatschappelijk wil bijdragen.”

Over het onderzoek

Het onderzoek is in juni 2021 uitgevoerd in de Haagse stadsdelen Loosduinen en Segbroek. W

ethouder Kavita Parbhudayal van Zorg, Jeugd en Volksgezondheid overhandigde de uitkomsten maandag 4 oktober in Loosduinen aan toenmalig minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Beiden spannen zich in om eenzaamheid tegen te gaan; de gemeente Den Haag met de lokale aanpak Eerste Hulp bij Eenzaamheid, het ministerie van VWS met het landelijke programma Eén tegen eenzaamheid. Bij het onderzoek was ook prof. dr. Jenny Gierveld (emeritus-hoogleraar sociologie) betrokken. Het onderzoek draagt er hopelijk aan bij dat meer voorzieningen en activiteiten ook voor mensen met gehoorproblemen toegankelijk worden gemaakt en dat meer professionals, zoals huisartsen, wijkverpleging en audiciens, zich bewust zijn van het mogelijk verband tussen gehoorverlies en eenzaamheid.


Ook interessant:

Publicatiedatum: 01 juni 2022