De impact van tinnitus (en hyperacusis) bij kinderen en jongeren

De impact van tinnitus bij kinderen en jongeren kan - net als bij volwassenen - groot zijn. Herkenning en behandeling zijn lastig, maar belangrijk om de gevolgen voor de ontwikkeling en het dagelijks leven te beperken. Tijdens de conferentie van de British Tinnitus Association presenteren dr. Harriet Smith (Universiteit van Nottingham) en Susan Tegg-Quin (Universiteit van West-Australië) de bevindingen van twee onderzoeken naar de invloed op ontwikkeling, betere herkenning en passende zorg bij tinnitus vanaf jonge leeftijd.

Tekst: commissie Tinnitus & Hyperacusis

Tinnitus op jonge leeftijd heeft een negatieve invloed op de ontwikkeling, het lichamelijk en mentaal welzijn en de levenskwaliteit. Gevolgen voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en cognitieve functies hangen onder andere af van leeftijd, begrip en ondersteuning. Bovendien kan tinnitus van invloed zijn op bijvoorbeeld sociale contacten en relaties, schoolprestaties, gedrag, concentratie, horen en verstaan, slapen, ontstaan van angst of depressie en meedoen met activiteiten. Zo maakte het geluid van Jasper (10) hem bang. 

Herkenning van tinnitus(last) op jonge leeftijd

“Er is meer begrip voor de wijze waarop kinderen en jongeren tinnitus ervaren,” vertelt dr. Harriet Smith. Veel kinderen* vinden het lastig om hun tinnitus uit te leggen. Ze omschrijven het anders dan volwassenen. Susan Tegg-Quinn: “Het is belangrijk dat ze de ruimte krijgen het op hun eigen manier te beschrijven. Vraag bijvoorbeeld naar geluiden in oren of hoofd, gevoelens en gevolgen, maar niet naar ‘suizen’ of ‘klokgelui’.” Het tinnitusgeluid, emoties, angst en lichamelijke reacties als hoofdpijn en buikklachten dragen samen bij aan de tinnituslast. Soms zijn kinderen bang om hulp te zoeken. Bewust of onbewust kunnen zij met het gevoel rondlopen dat ze niets over tinnitus kunnen vertellen. Of er wordt door hun omgeving (of zorgverleners) niet naar gevraagd. “Ook angst en depressie komen vaak voor. Verslaving, zelfbeschadiging of zelfdodingsgedachten zijn zeldzaam, maar vooral bij oudere kinderen en jong volwassenen is het verstandig hier toch naar te vragen”.

Ondersteuning en behandeling verminderen klachten

Na de diagnose zijn ondersteuning en behandeling nodig om de tinnituslast en de gevolgen te beperken. Ouders en naasten spelen een belangrijke rol in het kunnen praten over de klachten. Ook zorg- en hulpverleners kunnen uitkomst bieden. De onderzoekers adviseren een multidisciplinaire behandeling met onder andere informatie over tinnitus, het bieden van geruststelling en steun. Maar ook herkenning en aandacht voor emotionele en cognitieve problemen. De behandeling moet passen bij de leeftijd, impact en persoonlijke situatie. Nu is de keuze vaak afhankelijk van informatie van de patiënt en klinische kennis van de zorg- of hulpverlener en ervaring met tinnitus bij kinderen. Susan Tegg-Quinn: “Daarom zijn informatie en bewustwording nodig bij zorgverleners, docenten, ouders en de kinderen zelf.”

Kind én gezin centraal

Omdat tinnitus niet alleen impact heeft op degenen die het overkomt, maar ook op het gezin of andere naasten adviseren de onderzoekers het kind samen met de familie centraal te stellen in de tinnituszorg. Samenwerking met ouders geeft enerzijds belangrijke informatie over ervaringen, welzijn en invloed van tinnitus op het dagelijks leven. Anderzijds krijgen vragen, vooroordelen en zorgen van ouders aandacht. Geruststelling van het hele gezin en betere ondersteuning van het kind dragen zo bij aan vermindering van de impact en tinnituslast.

Hyperacusis bij kinderen en jongeren

Gillende kinderen, klappen en geluiden van een hoge toon zijn voorbeelden van geluiden die kinderen met hyperacusis niet goed kunnen verdragen. Maar net als bij tinnitus reageren zij anders dan volwassenen. Bovendien is hyperacusis te onderscheiden van de normale ontwikkeling, wat herkenning nog moeilijker maakt. Desondanks blijven herkenning, behandeling, ondersteuning en een veilige omgeving cruciaal.

* waar kinderen staat kan je kinderen én jongeren lezen

Een paar tips

• Hoor je geluiden in je hoofd? Heb je last van de geluiden om je heen? Of maak je je zorgen? Deel het met je ouders. Praat er over.
• Afleiding is belangrijk. Blijf zoveel mogelijk dingen doen, net als leeftijdsgenoten. Muziek op de achtergrond of een luisterverhaal kunnen afleiding geven. Blijf ook bij hyperacusis zo veel mogelijk actief.
• Denk na over aanpassingen in je dagelijks leven die je helpen om te blijven meedoen. Bijvoorbeeld even weggaan bij achtergrondgeluid op school.
• Hoormij·NVVS heeft Tinnitus Jong Netwerk voor jongeren met tinnitus en de Commissie Tinnitus en Hyperacusis voor mensen met tinnitus en/of hyperacusis voor alle leeftijden.
• Heb je tips voor andere gezinnen, kinderen of jongeren met tinnitus of hyperacusis? Of heb je zelf ervaringen of wensen die je wilt delen? Mail ze naar de Commissie Tinnitus en Hyperacusis via tinnitus@stichtinghoormij.nl of hyperacusis@stichtinghoormij.nl

Bron: BTA

Publicatiedatum: 23 januari 2022