Slechthorenden en doven opgelet: Tips om optimaal gebruik te maken van (schrijf)tolken

Maaike van der Hagen, voorlichter bij Tolkcontact, het platform dat tolken en tolkgebruikers bij elkaar brengt, geeft samen met schrijftolk Davy de Bruijn tips en uitleg om optimaal gebruik te maken van tolken. 

• Bij UWV.nl/tolk kun je tolkuren aanvragen. Je mag dan per jaar standaard tolken inzetten voor je werk (15% van je werktijd), voor onderwijs (1.000 uur of 1.600 uur voor het mbo) en 30 uur voor privé situaties. Heb je daarbovenop extra tolkuren nodig? Die kun je aanvragen bij het UWV. Bij deze extra uren moet je wel verantwoorden waar je ze voor nodig hebt.
• Via mijn.tolkcontact.nl kun je rechtstreeks een tolk inschakelen. Dit kan 24 uur per dag, zodat je ook bij spoedsituaties kunt laten tolken.
• Probeer een paar tolken uit. Het is belangrijk dat je een klik voelt. De ene tolk past voor jou misschien beter bij een informele situatie en de ander bij een werksituatie. Die voorkeuren mag je hebben. 
• Laat op je werk, school of in elke andere situatie vooraf weten dat je een tolk meeneemt. 
• Hoe beter jouw tolk is voorbereid, hoe meer jij eraan hebt. Deel bijvoorbeeld de agenda en notulen bij een vergadering, Dat helpt de tolk om bepaalde (vak)termen sneller te kunnen intoetsen. Spreek ook af wat je verwacht: wat wil je dat de tolk wel en niet vertaalt.
• Je kunt ook samen van tevoren oefenen. Een test kort van tevoren is altijd aan te raden. 
• Je kunt een tolk op een locatie inzetten, maar ook op afstand. Dat kan op verschillende manieren: de tolk is online en jij bent live op de locatie, de tolk doet mee aan een online meeting of de tolk is ook aanwezig op de locatie, maar in een andere ruimte.
• Bij tolken op afstand kan het helpen om gebruik te maken van twee schermen: eentje voor de tolk en eentje voor de live situatie of meeting.
• Zit de schijftolk in dezelfde ruimte, kijk dan waar die het best kan zitten zodat je zelf (en eventueel anderen) zo min mogelijk last hebt van het getik. Plaats de tolk bijvoorbeeld bij eenzijdig horen aan je slechtste oor. Of wat meer buiten de groep, bijvoorbeeld achter in de zaal. En leg ook aan anderen uit waarom het geluid er is. 
• Het inzetten van een tolk kan wennen zijn, ga op zoek naar een manier die bij jou past. Heb je feedback, positief of negatief, voor je tolk? Deel die dan. Op een goede manier bespreken wat beter kan of juist heel goed gaat, helpt jou en je tolk om te blijven verbeteren.