Resultaat REST-studie: Tinnitus hoeft niet te verbeteren om te kunnen slapen

Tot wel één op de acht mensen heeft tinnitus, afhankelijk van welke bron je bekijkt. Daarvan ervaart ongeveer 20% negatieve gevolgen in het psychologisch welzijn door de tinnitus. Een veelgenoemde klacht is slaapproblemen of slapeloosheid. Kennis over een combinatie van tinnitus en slapeloosheid is niet volledig. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan. Helaas kun je ze moeilijk vergelijken. Veel studies zijn ook niet duidelijk genoeg. Gemma Barry, promovendus klinische psychologie (Universiteit van Bathen) en haar collega’s zien overeenkomsten tussen slapeloosheid bij tinnitus en slapeloosheid zonder tinnitus.

De klachten en het patroon passen in het “cognitief model voor slapeloosheid”. Dit psychologische model gaat ervan uit dat te weinig slaap zorgen geeft. Je gaat dan meer op je slaapproblemen letten en je past je aan om beter te kunnen slapen. Alleen je slaapproblemen blijven bestaan en ze kunnen zelfs verergeren, vaak met angst en depressie als gevolg. Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan helpen om je gedachten en gedrag te veranderen, zodat je weer goed kunt slapen. Dit wordt bijvoorbeeld ook gezien bij chronische pijn met slapeloosheid. Een interessante bevinding is dat de pijn niet hoeft te verbeteren om tóch weer beter te kunnen slapen.

REST-studie

In verschillende studies is gekeken of dat ook zo is bij tinnitus met slapeloosheid. De uitkomsten zijn een goede indicatie voor verbetering. De opzet van de eerdere studies is alleen niet sterk genoeg, dus heeft Gemma Barry een studie gedaan naar onderliggende cognitieve- en gedragsfactoren met een sterkere studieopzet. In de cross-sectionele REST (Research Exploring Sleep in Tinnitus) studie is onderzocht of cognitieve- en gedragsfactoren, die slapeloosheid in stand houden, ook slapeloosheid bij tinnitus in stand houden. Omdat er overeenkomsten lijken te zijn, zou Gemma Barry vergelijkbare uitkomsten moeten zien tussen slapeloosheid en slapeloosheid bij tinnitus. De deelnemers voor de REST studie zijn gevonden via sociale media en liefdadigheidsinstellingen. In de groepen deelnemers met slapeloosheid en tinnitus, tinnitus zonder slapeloosheid, alleen slapeloosheid, en gezonde deelnemers is gekeken naar het gedrag, de gedachten en de slaapkwaliteit van de deelnemers. Met vragenlijsten hebben de onderzoekers gegevens verzameld over slapeloosheid, slaapkwaliteit, gedachten, gedrag, slaapproblemen, angst, depressie en demografische informatie. Mensen met tinnitus hebben een aparte vragenlijst gekregen over de zwaarte en last van hun tinnitus om alleen mensen met stress bij tinnitus te selecteren voor dit onderzoek.

Conclusie

De uitkomsten van de REST-studie laten zien dat cognitieve- en gedragsprocessen (gedachten, gedrag en slaapkwaliteit) tussen mensen met slapeloosheid en mensen met slapeloosheid bij tinnitus vergelijkbaar zijn. Slapeloosheid bij tinnitus past in het cognitieve model voor slapeloosheid. Net als bij slapeloosheid, lijken gedachten en gedrag de slaapproblemen in stand te houden. Zeker bij angst, depressie en stress bij tinnitus. De tinnitus-luidheid heeft geen duidelijke invloed op de slaapproblemen. Omdat mensen met slapeloosheid baat hebben bij CGT en er veel overeenkomsten zijn met slapeloosheid bij tinnitus, zouden mensen met slaapproblemen bij tinnitus dus ook baat kunnen hebben van CGT voor slapeloosheid.

Je hoeft niet de tinnitus te verbeteren om goed te kunnen slapen

Een belangrijke boodschap van Gemma Barry voor behandelaars en tinnituspatiënten is dat je niet eerst de tinnitus hoeft te verbeteren om weer goed te kunnen slapen. CGT en ondersteuning vanuit audiologie kunnen goed helpen, los van de behandeling voor tinnitus. CGT is nog niet voor iedereen beschikbaar en of soms kun je het alleen online krijgen. Met meer bewustwording hopen de onderzoekers dat voor de toekomst te veranderen. Belangrijke adviezen zijn: volg goede slaapritmes, blijf positief na een nachtje slecht slapen, zorg goed voor jezelf en neem tijd voor ontspanning. Uiteindelijk gaat het om de principes van CGT. En wat goed is voor je gezondheid, is ook goed voor je slaap en tinnitus. Een goede nachtrust is voor iedereen belangrijk. Met een goede nachtrust is natuurlijk alleen het slaapprobleem aangepakt. Dus alleen hulp bij slapeloosheid is niet genoeg. De andere problemen en tinnitus zelf moeten ook worden behandeld om de tinnituslast te verminderen. 

Lees ook:

• Handvatten in omgaan met tinnitus
• Voorlopige onderzoeksresultaten tinnitus en slapeloosheid