Oproep: Wordt er software afgeplakt bij hoortoestellen?
Op dit moment loop ik ruim acht jaar als vrijwilliger bij Hoormij∙NVVS rond. Ik heb veel vreemde zaken binnen de hoorbranche gezien en dacht inmiddels redelijk gehard te zijn. Maar enige tijd terug was ik toch weer met stomheid geslagen. Ik participeerde in een vergadering, waar de discussie zich weer eens toespitste op het wel of niet vergoeden van buitencategorie hoortoestellen. Om ‘buiten-categorie’ toestellen in aanmerking te laten komen voor gedeeltelijke vergoeding door de zorgverzekeraar worden er stukjes software ‘afgeplakt’. Laat iemand me alsjeblieft vertellen dat het niet waar is.
U kent de situatie neem ik aan, maar toch leg ik in het kort even de kern van het systeem uit.
Zorgverzekeraars in Nederland vergoeden eens in de vijf jaar 75% van de kosten van nieuwe hoortoestellen, maar alleen als die zijn opgenomen in de ‘database’, waar ze zijn gecategoriseerd van categorie 1 naar 5. In categorie 1 zitten de eenvoudigste hooroplossingen, oplopend naar de kwalitatief betere en dus duurdere categorie 5 toestellen. Als een categorie 5 toestel onvoldoende helpt om enigszins normaal te kunnen functioneren, kun je overwegen een buitencategorie toestel aan te schaffen. Die worden echter niet vergoed door de zorgverzekeraar, zelfs niet een lagere vergoeding bijvoorbeeld ter hoogte van een categorie 5 toestel.
Bureaucratische procedure
Nee, ik zeg het fout. De procedure om tot vergoeding van een buitencategorie toestel te komen is zo tijdrovend, frustrerend en complex dat zeer weinig audiciens hier warm voor lopen. Er moet een aanvullende bijzondere zorgaanvraag worden gedaan, twee proefperiodes met categorie 5 toestellen worden doorlopen en een verwijzing en aanbeveling van een audiologisch centrum worden verkregen. Het bestaan van deze procedure wordt door audiciens simpelweg vaak verzwegen. Wil je een buitencategorie toestel? Prima, maar betaal het dan maar uit eigen zak. En ik begrijp ze ook nog wel, want de winst verdampt door alle tijd die er in deze onzinnige bureaucratische procedure moet worden gestoken. Maar de cliënt is er niet mee geholpen.
Software 'afgeplakt'
Tijdens de betreffende vergadering vertelde een audioloog iets opmerkelijks over de kwaliteitsverschillen van een serie van een bepaald merk. Een nieuw toestel wordt ontwikkeld op de standaard van 1 (voor de duidelijkheid; dit is een andere 1 dan uit de categorie indeling, deze ‘1’ staat voor de ‘top’ van de modellenserie). Het nieuwe toestel dat door een bepaalde fabrikant wordt ontwikkeld noem ik Merk-Top1. Daarin zijn de nieuwste technieken gestopt en de Merk-Top1 valt uiteindelijk na productie in de buitencategorie en is behoorlijk kostbaar. Logisch denk ik dan, want het ontwikkelen van dit soort nieuwe toestellen is een kostbare aangelegenheid. Maar om toch toestellen van dit merk in de database te krijgen, zodat ze wel voor gedeeltelijke vergoeding door de zorgverzekeraar in aanmerking komen, worden er volgens de betreffende audioloog, stukjes software ‘afgeplakt’, om te komen tot de Merk-Top2 en de Merk-Top3 modellen. Deze laatste zijn dus bewust slechter gemaakt en uiteindelijk kwalitatief minder dan de Merk-Top1, omdat er stukjes software, door het afplakken, zijn uitgezet. Om ze bewust slechter te maken moet dus een extra handeling worden verricht, wat logischerwijs gepaard gaat met extra inspanning en kosten, denk ik dan als leek. De hogere standaard van de duurste toestellen heeft dus niets te maken met kwalitatief beter materiaal, wat ik altijd heb gedacht.
Begrijpt u het nog?
Van nieuw ontwikkelde hoortoestellen zijn stukjes software verstopt, waardoor de kwaliteit minder wordt, alleen om ze als goedkope versie op de markt te kunnen brengen. Dit terwijl de ontwikkelingskosten voor het topmodel reeds zijn gemaakt. Bedenk eens hoeveel ernstig slechthorenden je ontzettend blij zou maken door die toestellen gewoon – dus zonder afplakken van de software – op de markt te brengen binnen de database. Er zullen ongetwijfeld allerlei commerciële belangen aan ten grondslag liggen, maar ik vind het zeer dubieus dat ernstig slechthorenden een betere hooroplossing wordt onthouden. Ik heb, omdat ik er toch was, eens navraag gedaan bij een audicien, die het verhaal van de audioloog bevestigde. Merken ontwikkelen nieuwe hoortoestellen op de standaard van 1 en halen er daarna bepaalde toepassingen uit, om ze betaalbaar te maken en in de database te krijgen.
Weet iemand hoe het echt zit?
Een product bewust slechter maken, omdat het anders niet door zorgverzekeraars wordt vergoed. Hoe leg ik het überhaupt uit, want als ik bovenstaande teruglees, vind ik het zelf al behoorlijk ingewikkeld en moeilijk te geloven. Maar waarom zouden de betreffende audioloog en audicien hierover liegen? Ik ben overigens geen techneut en bij mij is het ook altijd mogelijk dat ik het verkeerd heb verstaan, maar deze gedachte blijft knagen. Als iemand weet hoe het echt zit, vertel het me dan alsjeblieft. Want ik hoop toch zo dat dit niet waar is.
Als dit met andere hulpmiddelen zou gebeuren, wat zouden dan de reacties zijn? Ik denk direct aan een superlichte en moderne rollator die iemand graag wil hebben. Maar om deze voor de cliënt betaalbaar te maken laten ze bewust één wieltje aanlopen. Of misschien nog anders. Iemand heeft een oogmeting gehad en heeft een bril met sterkte 3.1 nodig. Maar als de bril voor vergoeding in aanmerking moet komen, mag je maximaal gaan tot een sterkte 2.8. Dat zou raar zijn toch? Ik heb geen idee of deze vergelijkingen ook maar enigszins opgaan, maar ze komen wel in mij op. Nogmaals de oproep: laat iemand met verstand van zaken zeggen dat het niet waar is. Indien het namelijk wel waar is, moeten we ons als belangenbehartigers voor slechthorendheid eens goed beraden hoe en waar we deze misstand gaan bevechten.
Reageren?
Kun je hier als deskundige meer over vertellen? Meld het via info@stichtinghoormij.nl
Willem Dekker
Belangenbehartiger bij Hoormij∙NVVS
Lees ook:
Publicatiedatum: 09 februari 2022