Jong geleerd – oud gedaan

“Ik heb nog nooit in een vliegtuig is te mooi voor ook de gaan gewoon vliegen. Pier, Arie wanneer gaan we dan? Nou het is zo leuk morgen oh oh oh. Moffel dat wat er is wel onze koffers gaat plakken. Even denken wat moet je ermee nemen. Ja je thread bouillon en ik me souveniens.”

Ik las met mijn zoontje bij Koekeloere deze automatisch gegenereerde ondertiteling op YouTube mee en vond het een voorbeeld van wat slechthorenden kunnen horen. Uit de bovengenoemde scène kun je wel opmaken dat Moffel en Piertje enthousiast zijn om te gaan vliegen. Dat ze hun koffers gaan pakken in plaats van plakken, ligt voor de hand, maar waarom nemen ze bouillon mee? En wat betekenen die vreemde woorden? Een slechthorende gaat vaak gissend, vragend (Wat zegt hij?), nadenkend (Dit kan hij toch vast niet zo bedoeld hebben?), vermoeid (Ik heb het alweer niet gehoord) en met schaamte (Ik ga het niet nog eens navragen hoor) door het leven.

Geen wonder dat slechthorenden vaak onzeker zijn en weinig zelfvertrouwen hebben. Want hoe kan je zelfvertrouwen ontwikkelen als je niet kunt vertrouwen op wat je hebt gehoord? Hoe kun je grenzen stellen of voor jezelf opkomen als je niet zeker weet wat er tegen je is gezegd? Mensen met gehoorverlies leveren dagelijks een extra inspanning. Diverse studies tonen aan dat slechthorenden zich vaker ziekmelden, vaker onder hun niveau werken en ook een aanzienlijk grotere kans hebben op een burn-out. Het is daarom van grote waarde dat hier van jongs af aan meer aandacht voor is. Reguliere scholen kunnen trainingen aanbieden om meer zelfvertrouwen, weerbaarheid en assertiviteit bij slechthorende kinderen te ontwikkelen. In een later stadium heeft ook de werkgever een rol in de (h)erkenning en ondersteuning van werknemers met een gehoorbeperking.

Jong geleerd is oud gedaan. Het helpt al als leerkrachten zich beter laten informeren over de impact van slechthorendheid. Wat zij vaak niet weten, is dat lopend door de klas onderwijzen niet bevorderlijk is voor minder horenden; de leerling heeft meer tijd nodig om informatie op te vangen en te verwerken. Het besef moet er zijn dat een kind met hoortoestellen geen goed horend kind is. Als de slechthorendheid van de leerling in de klas bespreekbaar is, creëer je meer bewustwording. Ook als je later met een collega met een hoorbeperking te maken krijgt. Het kan uitsluiting of pesten voorkomen.

Aarzel niet om expertiseorganisaties zoals Kentalis, NSDSK en Auris in te schakelen. Zij volgen de slechthorende leerling als het gaat om leren en sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook geeft deze ambulante begeleiding praktische tips hoe de akoestiek in de klas te verbeteren is, bijvoorbeeld met gordijnen en vloerbedekking. En waar de slechthorende het beste kan zitten - met de rug naar het licht. Alles begint met een open oor voor slechthorenden. Ze horen erbij!

Rachèl Harmsen
Kunstdocent