Hyperacusis, een nog op te lossen puzzel
Hyperacusis – of gevoeligheid voor geluid – is een door de wetenschap nog op te lossen puzzel. Nog steeds is hyperacusis een relatief onbegrepen en onbekende aandoening. Daarom was het tijdens de conferentie van de British Tinnitus Association een belangrijk onderwerp van gesprek. Dr. Kathryn Fackrell adviseert alleen oordopjes te gebruiken als het écht niet anders kan en dat blootstelling aan geluid belangrijk blijft.
Tekst commissie Tinnitus & Hyperacusis
In de wetenschap leven verschillende suggesties voor het ontstaan van hyperacusis. Maar, waardoor het precies ontstaat blijft een vraag. Waarschijnlijk zijn er meerdere oorzaken. Enkele risicofactoren lijken: andere gehooraandoeningen, migraine, chronische pijn, prikkelbare darmsyndroom, autisme, PTSS, angst en depressie. Stress en slaapproblemen kunnen deze aandoening verergeren. Andere vragen gaan over verschillen in zwaarte en beleving tussen mensen met hyperacusis, mogelijke varianten, en waarom hyperacusis soms weer verdwijnt. Kortom, hyperacusis is een door de wetenschap nog op te lossen puzzel.
Geluid is overal
Geluid is overal je heen is, je kunt er moeilijk aan ontsnappen. Eén van de vele voorbeelden is de supermarkt. Geluid komt vaak onverwacht, het is pijnlijk, onprettig of overweldigend. Op zo’n moment kun je je kwetsbaar, onzeker of vreemd voelen. Of gillend wegrennen en je handen over je oren doen om het geluid buiten te sluiten. Daarom gebruiken veel mensen met hyperacusis oordopjes, een koptelefoon of andere gehoorbescherming om omgevingsgeluiden te dempen.
Oordopjes en blootstelling aan geluid
Dr. Kathryn Fackrell (Universiteit Nottingham): “Het is logisch dat je die middelen als bescherming gebruikt. Maar hyperacusis kan toenemen naarmate je het meer gebruikt, omdat het gehoor zich aanpast. Alleen, zeg nooit tegen iemand met hyperacusis dat je het niet mag gebruiken. Zeg in plaats daarvan dat je het mag gebruiken in situaties waar dat nodig kan zijn. Bijvoorbeeld niet in huis maar wel in de metro óf met sociale interacties.” Een ander advies is te definiëren wat vervelend is aan een omgeving die je vermijdt. Ook blijft het belangrijk jezelf bloot te stellen aan geluid, omdat het natuurlijk is en in stilte geluid nóg intenser is.
Welzijn en levenskwaliteit
“Naast de overgevoeligheid en pijn heeft hyperacusis diverse andere effecten op je levenskwaliteit en mentaal welzijn”, benadrukt Fackrell. Zo kun je problemen ervaren met verstaan en horen als er andere geluiden zijn, geluiden filteren, focus houden en concentratie. Thuis, op je werk, op school maar ook in andere situaties. Vermoeidheid, stress en slaapproblemen kunnen onder meer emoties, prikkelbaarheid, vermoeidheid en de gevoeligheid voor geluid verhogen. Een andere belangrijk kenmerk is dat mensen met hyperacusis zich vaak voorbereiden op mogelijke geluiden en daarmee rekening houden. “Ze denken bijvoorbeeld na over: Is het geluid schadelijk?, Heb ik gehoorbescherming nodig?, Waar ga ik zitten?, Waar is de uitgang?, Hoe ga ik met het geluid om?” Angst voor geluid kan leiden tot vermijdings- en vluchtgedrag. Het komt voor dat mensen zichzelf helemaal terugtrekken en minder sociale contacten onderhouden, waardoor eenzaamheid en isolement op de loer liggen.
Ondersteuning en verlichtende behandeling
Ondersteuning door familie en zorg- en hulpverleners kunnen de last verlichten. Algemene informatie over hyperacusis, gevolgen en mogelijkheden zijn waardevol, ook voor naasten. Op dit moment is behandeling bij hyperacusis vooral gericht op verlichting en ondersteuning met elementen uit Tinnitus Retraining Therapie, cognitieve gedragstherapie en geluidstherapie. Opbouwen met kleine stappen en doelen, aandacht voor mentale gevolgen en aanmoediging op maat zijn belangrijk. Daarnaast kunnen gespreksgroepen met lotgenoten ondersteuning geven.
Combinatie
Hyperacusis komt regelmatig voor in combinatie met tinnitus. Dr. Laure Jacquemin (Universitair Ziekenhuis Antwerpen) onderzoekt overeenkomsten en verschillen tussen tinnitus en hyperacusis. Opvallend is dat hyperacusis als zwaarder wordt ervaren dan tinnitus. Ook kunnen mensen met tinnitus gevoeligheid voor geluid ervaren.
Gespreksgroepen
Hoormij∙NVVS organiseert regelmatig activiteiten en (online) gespreksgroepen voor mensen met tinnitus, hyperacusis en ernstige hyperacusis. Kijk op de agenda voor meer informatie.
Bron: BTA
Lees ook:
Publicatiedatum: 01 februari 2022