Campagne over slecht horen én zien op oudere leeftijd
Voor ouderen die slecht horen én zien, is te weinig begrip en aandacht. Dat vindt Oogvereniging OOR & OOG. De campagne 'Aandacht voor Ouderen, Oren en Ogen' moet hierin verandering brengen.
Tekst: Joke van der Leij
Nederland telt ruim 80.000 tachtigplussers die op latere leeftijd slechthorend én slechtziend werden. En met de toenemende vergrijzing neemt dit aantal alleen maar toe. De gangbare term hiervoor is 'ouderdomsdoofblindheid'. Dit betekent overigens niet dat iemand altijd volledig doof en blind is. Het gaat om op latere leeftijd verkregen combinaties van slecht horen en zien, in alle gradaties.
Niet optellen
"Als je slecht gaat horen én zien, dan heeft dat grote gevolgen voor je leven", vertelt Charlotte van de Molengraft, voorzitter van Oogvereniging OOR & OOG. Dit is een specifieke ledengroep binnen de Oogvereniging, die zich inzet voor mensen die slecht horen én zien en hun naasten. "Mensen beseffen vaak niet dat je de problemen van zo'n dubbele beperking niet simpelweg bij elkaar kunt optellen. Punt is dat je niet meer kunt compenseren met je oren en je ogen. De gebruikelijke strategieën voor bijvoorbeeld alleen een hoorbeperking werken niet meer. Je moet dus andere hulpmiddelen en andere manieren vinden om hiermee om te gaan. Daarom is zo'n dubbele beperking extra moeilijk."
Verkeerd stempel
Bijkomend probleem is dat de signalen die horen bij een dubbelzintuiglijke beperking vaak niet worden herkend. En dat kan leiden tot heel verkeerde interpretaties. Charlotte: "Reageert een oudere bijvoorbeeld traag of gedraagt hij zich passief, dan krijgt hij al gauw het stempel niet meer zo helder van geest te zijn. Dat is natuurlijk ontzettend schrijnend." Rien Engels (85) uit Wijchen weet ervan mee te praten. Haar cardioloog behandelde haar alsof er iets mis was met haar verstand. "Ik had voor een paar extra oren en ogen mijn buurvrouw meegenomen naar een consult. Vervolgens ging hij alleen aan háár uitleggen wat er met mij aan de hand was. Alsof ik niet bestond. Ik voelde me zó gekwetst."
Legaat
"Mensen hebben vaak geen idee hoe ze rekening kunnen houden met een in horen en zien beperkte oudere", bevestigt Charlotte. "Omgekeerd berusten ouderen zélf ook nog te vaak in hun situatie. Ze denken dat ze niet mogen zeuren, omdat slecht horen en zien nu eenmaal bij de ouderdom hoort. Dankzij een legaat van Harrie Overdijk, zelf slechthorend en slechtziend door het syndroom van Usher, kregen we de kans om extra aandacht en begrip voor ouderdomsdoofblindheid te vragen."
Ervaringsverhalen
Er kwam een boek met als titel Ongehoord & Ongezien. "Die titel drukt precies uit waar het om gaat", licht Charlotte toe. "Doofblinde ouderen voelen zich niet gehoord en niet gezien. In dit boek vind je alle basisinformatie over ouderdomsdoofblindheid, inclusief ervaringsverhalen. Eigenlijk zou dit verplichte kost moeten zijn voor elke zorgprofessional die te maken heeft met ouderen. We gaan dit boek ook gebruiken bij de campagne 'Aandacht voor de 3 O's' die we aan het opzetten zijn."
Campagne
Bedoeling is dat vrijwillige voorlichters overal in het land informatiebijeenkomsten gaan verzorgen. Charlotte: "In principe steeds een combinatie van iemand die kan zien met een ervaringsdeskundige die slecht ziet en hoort. Ouderen willen we informeren over alles wat mogelijk is om de optimale regie over hun eigen leven te houden. We willen hen weerbaarder maken. Zorgprofessionals en mantelzorgers bieden we informatie en praktische tips over ouderdomsdoofblindheid. Hoe kun je dit herkennen bijvoorbeeld. En op welke manier kun je iemand het beste ondersteunen?"
Impact
"Met behulp van simulatiebrillen en hoofdtelefoons willen we zorgprofessionals en mantelzorgers ook zélf laten voelen hoe het is als je bijna niets ziet en hoort", vervolgt Charlotte. "Dat werkt meestal heel goed. Ineens realiseren mensen zich wat een impact zo'n dubbelzintuiglijke beperking heeft. En hoe belangrijk het is om daar aandacht voor te hebben. Met de campagne willen we bereiken dat dit besef breed doordringt. Als dat lukt, is onze missie geslaagd."
Meer info over de campagne 'Aandacht voor de 3 O's' of voorlichter worden? Mail naar: 3maalO@doofblinden.net
Boek Ongehoord & Ongezien
Het boek Ongehoord & Ongezien kwam tot stand dankzij een legaat van Harrie Overdijk. Bij leven zette hij zich in voor ouderen die slecht horen én zien. Na zijn overlijden bestempelde hij een deel van zijn nalatenschap voor de Oogvereniging OOR & OOG. Zo kon dit boek worden gemaakt. Het bevat een mix van praktische informatie en tips over slecht horen én zien op latere leeftijd. Indringende ervaringsverhalen van enkele ouderen over hoe het leven er met een dubbelzintuiglijke beperking uitziet, maken deze uitgave compleet. Een must voor wie zelf slecht hoort en ziet, en iedereen die daar al dan niet beroepshalve mee te maken heeft. Prijs: €14,95 inclusief verzendkosten. Bestellen via de Oogvereniging: T 030-299 28 78, info@oogvereniging.nl
Relevante links
Publicatiedatum: 23 mei 2019