Beter communiceren dankzij AI

Stan van Kesteren deelt op basis van eigen ervaring en die van slechthorenden in zijn omgeving zijn visie, overpeinzingen en adviezen over leven en werken met gehoorverlies. Via de nieuwsbrief Succesvol Slechthorend kan je je wekelijks door hem laten inspireren. Nu schrijft hij een column voor Hoormij∙NVVS. Dit keer over betere communicatie voor slechthorenden dankzij AI.

Aan het begin van de coronatijd zat ik uur na uur tegen een computerscherm te praten. Videobellen was in één klap de belangrijkste manier van communiceren geworden. De belangrijkste, maar niet de makkelijkste. Alles goed verstaan was met de gebrekkige wifiverbindingen en luidruchtige kinderen of huisdieren van sommige collega's een behoorlijke uitdaging. 'Zoom-vermoeidheid' deed al snel zijn intrede.

Ik had het geluk dat er bij mijn toenmalige werkgever een test gedaan werd voor innovatieve software, waarmee schrijftolken op afstand hun tolktekst met me konden delen. De schrijftolk nam deel aan de videovergadering en typte alles wat een gezegd werd. Dat kon ik via de webbrowser (of een app) op mijn computer meelezen. Daarmee werd beeldbellen een stuk minder vermoeiend.

Spraak-naar-tekst apps

Inmiddels zijn we een paar jaar verder en maakt artificiële intelligentie (AI) een gigantische opmars. En daarmee ook automatische spraakherkenning. Vóór corona was spraak-naar-tekst voor slechthorenden iets waar een kleine startup zich mee bezig hield, inmiddels heeft techgigant Microsoft hier fors in geïnvesteerd. Videobelgesprekken zijn steeds makkelijker te volgen met automatische ondertiteling. Dat werkt ook in het Nederlands al goed (en wordt steeds beter). Ideaal als je geen schrijftolk vindt. Op het recente congres Lets Connect van de Stichting Plots- en Laatdoven liet Microsoft een vertaalapp zien, die een gesproken taal direct omzet naar geschreven tekst in een andere taal. Van Engels naar Nederlands ging dat verbazingwekkend goed. Voortaan kun je op de camping in Frankrijk hele gesprekken voeren, in plaats van alleen un pain te bestellen.

Podcasts met transcriptie

Er komen steeds meer nieuwe toepassingen van spraak-naar-tekst. Zo test Spotify op dit moment automatisch gegenereerde transcripties bij podcasts, waardoor dit medium in de toekomst ook toegankelijker wordt voor doven en slechthorenden. Daarmee is straks een audio-universum aan boeiende verhalen en interessante interviews bereikbaar voor mensen met gehoorverlies.

Meerwaarde

Op het congres Let’s Connect was de meerwaarde van die spraak-naar-tekst apps overduidelijk. Met één van de aanwezigen, een jongen uit België, communiceerde ik vooral met deze app, omdat hij mij moeilijk verstond en ik hem moeilijk kon verstaan. Ik sprak in wat ik wilde zeggen en gaf de telefoon door aan m’n gesprekspartner. Die kon het lezen en sprak zijn antwoord in – of typte dit als de software moeite had om het gesproken woord om te zetten naar tekst. Zo doorbraken we de taalbarrière.

Spraak-naar-tekst applicaties zijn zeker geen vervanging van schrijftolken. In heel veel situaties ben je beter af met een schrijftolk, bijvoorbeeld als er sprake is van veel rumoer of een grote afstand van de spreker tot een microfoon. Voor gebarentolken geldt dat nog sterker, die brengen zoveel meer over dan puur wat er gezegd wordt (want minstens zo belangrijk is hóe het gezegd wordt). Maar spraak-naar-tekst applicaties zijn absoluut een mooie toevoeging aan het hulpmiddelenpalet voor slechthorenden.

Lees ook:

Publicatiedatum: 27 mei 2024