Als stemmen worden opgeslokt door akoestiek

De juiste combinatie van akoestiek en techniek maakt dat slechthorende docenten beter hun werk kunnen doen. Andrea Berkelder vertelt in deze column over haar werk als adviseur bij PlanPlan. Dit adviesbureau richt zich op oplossingen voor de individuele werkplek en/of inclusie voor slechthorende en dove mensen. Ook adviseren zij over oplossingen voor mensen met een zachte stem. Luisteren, horen en verstaan, daar draait het om in hun vak.

"Weten wat er speelt is één. Herkenning en erkenning maken het plaatje compleet. Iedere keer als ik - in mijn rol als adviseur bij PlanPlan - een leerkracht ontmoet is de situatie uniek. Een groot of juist klein lokaal, gelegen op een druk of eerder onpraktisch punt in de school. Niets is gelijk. Geen ruimte, geen vloer, stem of gehoor.

Stemmen verdwijnen

Ik weet nog goed dat Gretchen - lerares Engels in het voortgezet onderwijs - tijdens mijn eerste bezoek aan haar werkplek haast een afvinklijstje op tafel legde. Alles wat ze kon bedenken, had ze al geprobeerd. Akoestische panelen? Ze hingen aan de wand. Vloerbedekking? Van voor tot achter strak gelegd. Eind goed al goed, denk je wellicht. Wat Gretchen tegen mij zei is: “Andrea, ze zijn prachtig die wandpanelen, maar ik heb het gevoel dat de stemmen van de leerlingen erin verdwijnen. Ze bereiken mijn oren simpelweg niet”. Ik kon het mij goed indenken. Akoestische aanpassingen maken een lokaal rustiger en prettiger om in te verblijven, zeker met hoortoestellen. Maar in een klaslokaal waar je 25 of soms wel 32 leerlingen moet verstaan heeft het ook beperkingen. Zachte prikborden aan de muren, tennisballen onder stoelpoten of een geluidsisolerend platform. Wat Gretchen ook deed, het hielp geen fluit. Sterker nog: het stemgeluid van haar leerlingen achterin de klas werd voor haar gevoel geabsorbeerd. De nagalm was prima, maar ze verstaan deed ze niet.

Microfoontjes aan het plafond

Waar akoestiek zorgt voor rust, biedt techniek de mogelijkheid om (weer) te verstaan. Ook zachte, onduidelijke stemmen van verlegen leerlingen komen zo in de oren van een leerkracht terecht. Dat ervaart ook mede-docente Engels Marlene sinds afgelopen zomer. Door in haar leslokaal kleine microfoontjes aan het plafond op te hangen en te koppelen met haar streamer kan zij haar leerlingen via haar hoortoestel veel beter verstaan. Het maakt de communicatie met de buitenwereld mogelijk, het drukt haar tinnitus weg. En zij? Ze functioneert er stukken beter door.

Rust

De inzet van techniek geeft meer rust, behoudt focus en zorgt ervoor dat je niet onnodig vermoeid raakt. Zonder de juiste combinatie van akoestiek en techniek is het voor vele docenten onmogelijk hun werk uit te voeren. Niet voor Gretchen, niet voor Marlene en niet voor nog veel meer van de ruim 75.000 docenten die Nederland kent. En ik? Ik hobbel in de tussentijd vrolijk door om een ieder die daar behoefte aan heeft te voorzien van praktische tips, tricks en hulpmiddelen. Zodat een ander de leerkracht kan zijn die hij of zij zo graag wil zijn, die hij of zij tot voorheen altijd al was."

Publicatiedatum: 12 december 2022