Mijn man is slechthorend én heeft tinnitus
De liefde tussen Karel Gillissen (68) en Wilma Geurts (63) ontstond op een zomeravond in 2014 op een bankje met uitzicht op de Rijn en de Betuwe. Ze kenden elkaar zijdelings. Karel stelde voor samen iets te drinken. Wilma nam een flesje wijn mee en twee glazen en hij toverde uit een katoenen tasje een plankje, toastjes en selleriesalade tevoorschijn. Wilma: “Daar heeft hij wel een beetje mijn hart mee veroverd. En dat terwijl ik helemaal niet van selleriesalade houd.”
Tekst: Marjolijn Dekker
Wilma: “Die bewuste avond moest hij onverwacht spreken als ervaringsdeskundige tijdens een voorlichtingsavond van Hoormij/NVVS. Ik zei: ‘Het spijt me, we hebben nu een afspraak, dan kom je erna maar’. En dacht: als het niks is, dan is hij ook zo weer weg. Maar het klikte. Toen hij weer op zijn fiets stapte om naar huis te gaan, was het midden in de nacht.”
Verrijking
Die avond ontdekte Wilma ook dat Karel slechthorend is én tinnitus heeft. “We zaten naast elkaar en keken uit over de rivier. Toen het donker werd, miste hij dingen van ons gesprek. Eerst dacht ik dat hij me oninteressant vond. Nu weet ik dat naast elkaar zitten voor hem niet de meeste ideale situatie is om te communiceren. Net zoals dat ik nu weet dat hij doodmoe is na zo’n voorlichtingsbijeenkomst en ik daar die eerste keer geen rekening mee had gehouden.” Karel en Wilma zien elkaar daarna steeds vaker en wonen sinds 2017 samen. “Het voelt als een verrijking van ons leven.”
Verwerkingsproces
Karel heeft drie harde geluiden in zijn hoofd. Gepiep en geruis, een soort stofzuiger. Het was er zomaar ineens, zonder oorzaak. Hij werd ermee wakker. Daarna kwam de slechthorendheid. “Een proces dat ik niet heb meegemaakt. Het was voordat we elkaar leerden kennen. De gevolgen waren ingrijpend voor hem. Niet alleen het omgaan met die herrie in zijn hoofd, maar ook dat hij daardoor zijn baan niet meer kon uitoefenen. Als organisatieadviseur kon hij niet goed meer communiceren met zijn klanten. En hoewel hij dacht als zelfstandig ondernemer een goede verzekering te hebben afgesloten, bleek dat je alleen aanspraak kunt maken op een vergoeding als er sprake is van objectieve tinnitus. Je krijgt niets als je te maken hebt met de subjectieve variant, zoals in zijn geval. Dus financieel had dit ook consequenties. De impact was zoveel groter dan alleen het verdriet om het verlies van het horen.”
Gedeelde verantwoordelijkheid
Zonder hoortoestellen hoort hij niets meer, mét hoort Karel ook niet alles. “Luisteren en goed verstaan wat er gezegd wordt, vraagt veel inspanning en is vermoeiend. Hij moet alert blijven, maar ik vind het een gedeelde verantwoordelijkheid. Als gesprekspartner houd ik in de gaten of hij alles wel meekrijgt. Converseren in grotere gezelschappen, zoals bij feestjes of verjaardagen, lukt niet en is frustrerend. Dat vermijden we nu een beetje of we stellen voor op een ander moment koffie te komen drinken. Je levert iets in, maar contacten krijgen daarmee ook verdieping.”
‘Ik zet je uit’
“Ik ben gek op hem zoals hij is. En op alles wat bij hem hoort: zijn eigenwijzig- en leergierigheid, interesses, zijn gehooraandoening, maar ook de wijze waarop hij zijn leven opnieuw vorm heeft gegeven.” Toch zijn er wel kleinere gevoelens van gemis. “Voordat we naar bed gaan, maakt hij altijd het grapje ‘Ik zet je uit’. Dan gaan zijn toestellen uit. Kort iets vragen, zoals ‘heb je het brood uit de diepvries gehaald?’ of ‘hoe laat staat de wekker?’ lukt nog wel. Maar als ik dan nog een beetje wil mijmeren over hoe fijn de dag was of wil napraten over de kinderen, dan kan dat niet. Dat vind ik soms jammer. Maar elkaars hand opzoeken, kan zonder woorden.”
Humor
Goed horen is niet het belangrijkste. Goed communiceren en luisteren des te meer. “Ik ga altijd aan zijn rechterkant zitten, dichtbij zijn beste oor. Het is inmiddels zo’n automatisme dat ik mezelf erop betrap dit bij anderen ook te doen. Als ‘de horende’ van ons twee ben ik altijd alert. Bijvoorbeeld als we wandelen en er nadert een fietser van achteren. Maar ik heb ook wel eens mijn dag niet en Karel heeft ook een eigen verantwoordelijkheid. En we maken er grapjes over. Als we in de supermarkt zijn en de dame van de kassa stelt allerlei vragen na het afrekenen, doet hij niet altijd moeite om te horen wat er wordt gezegd en gokt hij het antwoord. ‘Mis!’, roep ik dan. Leven met een slechthorende partner vraagt om aanpassing. Je moet elkaar serieus nemen en geen ruzie maken met de ruggen naar elkaar toe. Maar zijn dat eigenlijk niet de voorwaarden van elke goede relatie?”
Tips van Wilma
- Kijk elkaar aan als je met elkaar in gesprek bent.
- Articuleer duidelijk, zonder een hand voor je mond.
- Vraag wat de ander nodig heeft.
Relevante links
Door: marjolijnPublicatiedatum: 27 januari 2020