Mijn man heeft een cochleair implantaat
Tien jaar geleden kreeg Ting-Chiao (kortweg TC), de man van Yvonne Chu, zijn Cochleair Implantaat (CI). In de twintig jaar daarvoor ging zijn gehoor steeds verder achteruit tot hij uiteindelijk aan beide oren vrijwel doof was. “Je gaat samen het traject door. Ook als partner loop je tegen van alles aan.”
TC en Yvonne ontmoetten elkaar op stijldansen. In 2017 waren ze veertig jaar getrouwd. Hij had destijds geen gehoorklachten, zei hooguit wat vaker ‘Wat zeg je’. Progressief gehoorverlies sluipt erin. Op zijn dertigste kreeg TC zijn eerste hoortoestel. En sinds zijn 52e is hij vrijwel doof aan beide oren. Yvonne: “Langzaam doof worden, wordt vaak onderschat ten opzichte van plotsdoofheid. Bij ons werd het iedere dag een fractie slechter. De wond gaat daardoor steeds weer open. We begonnen steeds meer in telegramstijl te communiceren. Ging het om iets emotioneels, dan schreef ik het op. Het delen werd steeds lastiger. Daardoor ga je wat langs elkaar heen leven. Maar het is ook zoals het is, je kunt het niet veranderen.” TC vult aan: “Eind 2006 kon ik haar niet meer verstaan als ik op een halve meter afstand stond. Terwijl ik helemaal aan haar stem gewend was. Op dat moment besloot ik dat ik een CI wilde, terwijl ik amper wist wat het was. Een kno-arts had een keer die term laten vallen.”
Krakende pizzabodem
Yvonne: “Je zit in het proces en hebt niet door hoe erg het is. Dat komt pas achteraf. Ik was als vanzelfsprekend al die jaren voor hem aan het tolken, zag aan zijn gezicht wanneer hij iets niet verstond. Vaak vroegen anderen aan mij wat hij wilde drinken, of wat hij ergens van vond. Na de CI was dat nog zo, maar dan zei ik: ‘Dat moet je hem vragen!’ De audioloog bij wie we kwamen voor het CI, sprak juist wel tegen hem, niet via mij.” Het CI betekende een ommekeer in hun leven. “Al meteen na de eerste aansluiting van zijn CI, op 5 februari 2008, kon hij heel veel horen. ’s Avonds hebben we pizza gegeten met een krakende bodem. Voor hem klonk dat als een steenvergruizer. Hij beschreef ook hoe de wijn zich borrelend en klokkend een weg naar beneden baande. Ongelofelijk hoe hard dat klinkt. Nog steeds eten we elk jaar op 5 februari pizza”, lacht Yvonne.
Hoorreis
Er volgden vele mooie momenten op de hoorreis, zoals TC het noemt. Yvonne vertelt hoe haar man terugkwam van de hond uitlaten, ineens stilstond en om zich heen keek. “Ik zag dat hij iets hoorde en probeerde te achterhalen waar het vandaan kwam. Het was een vogel in de voortuin. En hij zei een keer: ‘Weet je dat het gras geluid maakt als je er op loopt?’. Elk nieuw geluid, zoals het belletje van de waterkoker, was een feestje. Tegelijk kwam toen voor mij ook het besef hoe zwaar de afgelopen twintig jaar waren geweest, bijvoorbeeld met de puberteit van onze twee kinderen. Dat moest ik echt alleen doen. TC trok zich destijds steeds meer terug. Er was toen ook nog geen GGMD én geen internet. Tegenwoordig is er veel meer (sociaal-emotionele) begeleiding beschikbaar, ook voor het gezin.“
Opnieuw gesprekken leren voeren
Ze vervolgt: “Ik moest ook heel erg wennen aan de andere rol die ik ineens kreeg. Ik was niet meer de partner van een dove, hoefde niet meer te tolken. En we moesten weer opnieuw met elkaar leren praten, gesprekken voeren. Of als ik met mijn moeder in de woonkamer zat te bellen, kon hij het ineens vanuit de keuken horen en reageerde erop. Dat was ik helemaal niet gewend.”
Geen wondermiddel
Al verzucht TC wel eens dat hij het CI tien jaar eerder had willen hebben, het is geen wondermiddel. “Je wordt met een CI niet opnieuw horend, het blijft een hulpmiddel. Elk nieuw geluid, een nieuwe stem bijvoorbeeld, moet ik leren kennen en opslaan. Bij wat meer omgevingsgeluid blijft het lastig om anderen te verstaan.” Yvonne vult aan: “Net als wanneer hij moe is of bij stoorgeluiden. Dan maken we ook wel weer gebruik van gebaren. En TC werkt veel met schrijftolken, op het werk en privé. Bijvoorbeeld tijdens een familiefeest. Dat was in het begin onwennig, maar na een tijdje heb je het niet meer in de gaten.”
Tips
- Blijf van beide kanten praten over hoe je je voelt en voorkom aannames, de ander kan geen gedachten lezen.
- Realiseer je hoe het ook jouw partner belast dat jij doof of slechthorend bent.
- Het kan fijn zijn op een lotgenotenbijeenkomst voor CI-gebruikers te spreken met andere partners. Je snapt elkaar en kunt ervaringen uitwisselen. Zoals TC zegt: “Doofheid is mijn lot. Hoe we er samen mee omgaan is aan ons.”
Relevante links
Door: marjolijn Publicatiedatum: 14 januari 2019