terug

Ina Hofstee over hoortoestellen, het hoorprotocol en vergoedingen

“In 2012 kreeg ik fantastische hoortoestellen, nog net voor de invoering van het hoorprotocol in 2013. En ik ontving 100 procent vergoeding.” Met die verwachting stapte Ina Hofstee (61) vijf jaar later opnieuw bij de audicien binnen, maar viel van de ene verbazing in de andere.

Tekst: Marjolijn Dekker Foto’s: Chantal Rison

Als een soort Alice in Wonderland kwam ze terecht in de wondere wereld van hoortoestellen. Ina: “Ongewild, door gebrek aan de juiste kennis en informatie, raakte ik verstrikt in het web van het audiologisch centrum, de audicien en de zorgverzekeraar. Om pas na anderhalf jaar met de juiste toestellen naar huis te gaan. Dat moet anders kunnen.” Als kind krijgt Ina roodvonk, veel oorontstekingen en medicatie om dit te remmen. Achteraf redenerend is de oorzaak van haar slechthorendheid mogelijk te vinden in de combinatie van deze factoren. “Ik was midden twintig toen ik een gehoortest deed en direct hoortoestellen kreeg. Het gekke is dat ik op de lagere school spraakles had voor de ‘st’ – klanken. Dat zijn de klanken die voor een slechthorende het eerst afvallen volgens mijn audicien, maar destijds is er geen link gelegd met mijn gehoor.”

Energie verdelen

“Dit jaar ben ik, na dertig jaar dienstverband bij de Rijksuniversiteit Groningen als respectievelijk afdelingshoofd en Projectmanager Human Resources, vervroegd met pensioen gegaan. Banen waarin je veel luistert en gesprekken voert. Het is mooi geweest. Leven met ernstig gehoorverlies betekent dat ik sneller vermoeid ben, hersteltijd en periodes alleen moet inbouwen om mijn energie te verdelen. Het dagelijks leven is een uitdaging: een gesprek voeren met achtergrondmuziek, gebabbel van anderen, deelnemen aan het verkeer. Als het echt te veel is, dan kan ik ineens afhaken. En hoe goed ik mezelf ook ken, nog steeds realiseer ik me soms pas achteraf waar de grens lag. Een goed hoortoestel is voor mij dus essentieel voor mijn kwaliteit van leven.”

Hoe het hoorprotocol werkt

“De audicien vertelde me over het hoorprotocol. Het idee erachter is dat je een hulpmiddel vergoed krijgt waarmee je goed genoeg kunt functioneren. Dus bij lichte gehoorproblematiek krijg je een eenvoudiger toestel dan bij ernstig verlies en wanneer je veel in complexe luistersituaties verkeert, zoals een onderwijzer of iemand met een human resources functie. Aan de hand van een gehoortest en een vragenlijst word je ingedeeld in één van de vijf categorieën waarbij 1 eenvoudig is en 5 complex. Ook de diverse hoortoestellen zijn ingedeeld in deze vijf categorieën. Val je in categorie 3, dan kun je kiezen uit toestelcategorie 3, waarbinnen meerdere merken en modellen verkrijgbaar zijn. De zorgverzekeraar vergoedt 75 procent van de kosten, de overige 25 procent betaal je zelf. Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat als je je eigen risico nog niet hebt gebruikt, dát er in de meeste gevallen nog bijkomt. Wil je graag een hoortoestel uit een hogere categorie, dan krijg je bij de meeste verzekeringen helemaal geen vergoeding.”

Anderhalf jaar

“Bij aanvang had ik er alle vertrouwen in dat ik de beste toestellen zou krijgen, net als in 2012. Volgens de uitkomst van het onderzoek kwam ik in aanmerking voor een toestel uit categorie 5. Ik probeerde twee verschillende types uit. Dat was geen succes. Het was eerder een achteruit- dan een vooruitgang. Toen een derde poging, dit keer uit de buitencategorie, ook geen uitkomst bood, besloot ik terug te gaan naar het audiologisch centrum. Uit de gemaakte audiogrammen erkende de audioloog mijn voorgevoel dat de toestellen uit categorie 5 slechter bleken dan het toestel dat ik in 2012 had gekregen. Hoe kan dat? Hun advies: zoek een andere audicien.” Ina koos bewust voor een onafhankelijke audicien, niet aangesloten bij een keten. Daar kreeg ze te horen: ‘In jouw situatie adviseren we een buitencategorie toestel, maar dat krijg je niet vergoed.’ “We besloten er toch nog twee te proberen uit categorie 5, ook om aan te tonen dat ze niet voldeden. En de audiogrammen wezen uit dat dit inderdaad het geval was. De audicien zei: ‘Als je iets wilt verbeteren, is een buitencategorie de enige optie.’ Anderhalf jaar heeft het geduurd voordat ik het juiste toestel had. Ik zeg het nog maar een keer: anderhalf jaar!”

Alles in de strijd

Vervolgens kreeg ze medewerking van alle betrokken partijen. Ina: “De audioloog, die ook verbaasd was over de significante verbetering van mijn gehoor met een buitencategorie toestel, schreef hiervoor een recept, bij wijze van uitzondering. De bedrijfsarts zette een verklaring op papier aangaande de ‘hoorvoorwaarden’ waarop ik mijn werk moest kunnen uitoefenen. Zonder een goed toestel zou ik met sommige mensen gewoon geen gesprek kunnen voeren. De audioloog en audicien hadden de situatie gedocumenteerd. Zelf heb ik in een uitgebreid verslag uiteengezet wat het belang van een goed toestel is voor mijn kwaliteit van leven. We hebben alles in de strijd gegooid om toch een vergoeding te bewerkstelligen bij Menzis, mijn zorgverzekering. Dat is gelukt. Niet 75 procent van de aanbevolen categorie, maar van de werkelijke kosten. Plus mijn eigen risico. Kosten van in totaal bijna 1500 euro, die ik zelf heb betaald.”

Gedupeerd

“Ik pleit ervoor dat als je als cliënt valt in bijvoorbeeld categorie 3, maar zelf kiest voor een buitencategorie, je 75 procent vergoed zou moeten krijgen van je verzekering voor categorie 3. De rest betaal je zelf bij of je vraagt vergoeding van de werkgever of UWV. In mijn optiek krijgen slechthorenden niet de beste oplossing voor hun gehoorprobleem. Audicien en verzekeraar hebben verschillende belangen en dit werkt met regelmaat niet in het voordeel van de cliënt. Mijn verhaal staat niet op zichzelf. Zo vertelde de audicien van mijn moeder dat ze haar toestellen helemaal niet vergoed krijgt. De audicien bleek geen contract met de zorgverzekeraar van mijn moeder te hebben, maar dat werd er niet bij gezegd. Ook ken ik iemand die naar huis ging met een buitencategorie toestel, maar nooit was geïnformeerd dat ze door die keuze zelf de hele rekening moest betalen. Gedupeerden van het systeem.”

Oplossing

“Het is complex. En de oplossing is meerledig. Het vraagt iets van de audicien, namelijk het geven van goede voorlichting en openheid over het hoorprotocol aan de klant. Zij verdienen het meest als ze in zo min mogelijk uren een duur toestel verkopen. In de praktijk verliezen ze veel tijd doordat cliënten soms meerdere toestellen uitproberen. Uren die zij, bij overschrijding, niet vergoed krijgen. Audiciens geven aan zich ‘gemangeld’ te voelen door dit systeem en niet de zorg kunnen leveren die ze willen. Zij zijn recent zelfs een petitie gestart ter verbetering van de procedure. Het geeft maar aan hoe tegenstrijdig de belangen zijn en hoe ingewikkeld het is. Maar wie is nu het meest gedupeerd? In mijn optiek de slechthorende! In gesprek met verzekeraars moeten we toch een akkoord kunnen bereiken over 75 procent vergoeding van de aanbevolen categorie, ook als er voor een buitencategorie wordt gekozen. Verzekeraars gaan hier verschillend mee om. De één vergoedt niets als een buitencategorie de beste oplossing is en een ander, zoals ASR, Ditzo en De Amersfoortse, vergoedt 75 procent van de aanbevolen categorie. Zij hebben de visie, in het licht van bijvoorbeeld het voorkomen van arbeidsongeschiktheid, dat investeren in goede hulpmiddelen een besparing oplevert als je daarmee uitval kunt voorkomen. Dat is slim.”

Mondiger cliënt

“De slechthorende zelf kan ook iets doen. Er is nog een wereld te winnen in de hoorzorg. Voor Stichting Hoormij/NVVS ga ik als ervaringsdeskundige in gesprek met verzekeringsmaatschappijen over die vergoeding. Ik ben benieuwd naar ervaringen van andere slechthorende over deze kwestie. Daardoor ontstaat een beter beeld van de praktijk en van op welke punten belangenbehartiging noodzakelijk is. Ik pleit voor vrijheid om het toestel te kunnen kiezen dat het meest passend is.”

Leef je leven zoals jij het wilt

“De moraal van Alice in Wonderland is dat zij haar leven wil leven zoals zij dat wil. En zo is het ook. Het is mijn leven en ik moet zuinig zijn met mijn energie om in balans te blijven, mijn kwaliteiten te benutten en een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Een optimaal toestel is van grote betekenis. Het kan slimmer, sneller, beter en efficiënter. Daar maak ik me sterk voor.”

Tips van Ina

  • Zoek uit welke verzekering het beste bij jouw situatie past. Neem bij twijfel bijvoorbeeld contact op met de helpdesk van de verzekeraar.
  • Check of jouw audicien een contract heeft met jouw verzekering.
  • Zorg dat je een goede audicien kiest. Informeer bij mensen in je omgeving naar hun ervaring of bekijk de reviews op hun website.
  • Neem alleen genoegen met goed werkende apparaten.
  • Weet dat je twee keer een toestel mag uitproberen.
  • Laat merken bij de audicien dat je weet hoe het hoorprotocol werkt en voor welk toestel je bij benadering in aanmerking komt.
  • Op hoorwijzer.nl vind je reviews van gebruikers over diverse hoortoestellen en informatie over het hoorprotocol.
  • Neem iemand mee naar de audicien die met je meedenkt en je helpt kritische vragen te stellen.
  • Wissel ervaringen uit met anderen.
  • Bespreek de situatie met je werkgever, de bedrijfsarts of UWV en vraag wat zij voor je kunnen betekenen.
Door: marjolijnPublicatiedatum: 09 december 2019