Vroegtijdige gehoorscreening bij kinderen met kanker essentieel
Gehoorverlies en tinnitus zijn mogelijke bijwerkingen van behandeling bij kanker met chemotherapie, zoals cisplatine. Naar schatting ervaart ongeveer drie van de vier kinderen tot 5 jaar en de helft van de kinderen ouder dan 5 jaar deze ernstige bijwerkingen. Door screening tijdens de behandeling van patiënten die risico lopen op ernstig gehoorverlies zijn deze bijwerkingen tijdig vast te stellen. Dat risico is soms genetisch bepaald maar altijd van vele factoren afhankelijk. Dat laat het proefschrift van Annelot Meijer - dat zij eind september 2021 verdedigde - zien.
Het onderzoek toont tevens diverse risicofactoren en negatieve effecten op de ontwikkeling van kinderen aan. Denk aan moeite met communiceren, verminderde schoolprestaties, achterstand in taal - en sociaal-emotionele ontwikkeling. In haar proefschrift 'Childhood cancer related hearing loss and tinnitus” beschrijft Meijer dat gehoorverlies en tinnitus gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling en levenskwaliteit van kinderen met kanker. De schadelijke effecten (ototoxiciteit) op het gehoor kunnen al vroeg tijdens de behandeling ontstaan. Screening en vroegtijdige herkenning zijn daarom nodig om gevolgen voor de ontwikkeling en levenskwaliteit van kinderen te verminderen. De aanbevelingen en het onderzoek leveren hiermee een waardevolle bijdrage aan onderzoekers, behandelaars én patiënten.
Genetische aanleg
In een internationale studie werden 368 kinderen met kanker met 2052 gehoortesten onderzocht. De ernst van het gehoorverlies wordt door verschillende factoren beïnvloed. Leeftijd speelt een rol, maar ook het tumortype en de hoeveelheid en combinatie van behandeling met cisplatine en andere medicatie tijdens de kankerbehandeling, zoals antibiotica. Ook kan genetische aanleg een rol spelen bij het ontstaan van gehoorverlies. Binnen het onderzoek werd een nieuwe genetische variant in het TCERG1L gen ontdekt dat een hogere kans geeft op gehoorverlies bij kinderen die met cisplatine worden behandeld. Annelot Meijer: ‘Het is belangrijk dat de invloed van deze genetische variant op grote schaal bevestigd wordt in de toekomst. Dan kunnen we uiteindelijk risicoscores ontwikkelen om patiënten op te sporen die een hoog risico lopen op het ontwikkelen van verschillende soorten binnenoor problemen zoals gehoorverlies, oorsuizen en draaiduizeligheid. Wij zagen dat oorsuizen drie keer zo vaak voorkomt bij overlevenden van kinderkanker in vergelijking met hun broers en zussen. En ook dat behandeling met cisplatine, bestraling op het hoofd en een hersenoperatie dit risico verhogen. Het invoeren van screening op oorsuizen tijdens en na de kankerbehandeling is daarom van groot belang.’
Mini-symposium met ervaringsdeskundige
Rond de promotie is het mini-symposium - Ototoxiciteit en kinderkanker - georganiseerd. Een bijzondere spreekster is Joan van Baarle, moeder van Gaby Olthuis. Moedig vertelt Joan haar aangrijpende, indrukwekkende verhaal. Over hoe haar dochter heeft geworsteld met de impact van ernstige tinnitus. Over hoe haar dochter in stilte heeft geleden en geen ondersteuning heeft gekregen, tot ze het niet meer aan kon. Over haar ervaringen als moeder van een dochter met tinnitus. Als eerbetoon aan Gaby Olthuis werd de - inmiddels opgeheven - Stichting Gaby Olthuis opgericht. De researchgroep van prof. dr. M.M. van den Heuvel-Eibrink in het Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie heeft een donatie van €100.000 ontvangen van
Stichting Gaby Olthuis Fonds voor het uitvoeren van een studie naar oorsuizen en gehoorverlies tijdens en na kinderkankerbehandeling.
Wetenschappelijk onderzoek
Er vindt eveneens onderzoek plaats naar manieren om het gehoor te beschermen met medicijnen tegen de schadelijke effecten van chemotherapie (oroprotectie). Eén van de onderzoekers: “Het is een uitdaging om in de toekomst de juiste dosis van medicijnen op de juiste plek te krijgen op het juiste moment”. Een uitdaging die kan bijdragen aan preventie of vermindering van gehoorproblemen. De onderzoeken geven belangrijke inzichten voor vervolgonderzoek. Maar er is nog veel onderzoek nodig om alle vragen en open einden te kunnen beantwoorden. Vroege opsporing van gehoorproblemen en goede ondersteuning blijven essentieel.
Lees ook:
Publicatiedatum: 04 oktober 2021