terug

Toegankelijke webinars – Tips voor online werken met gehoorverlies

Veel organisaties besluiten in deze tijd van coronamaatregelen om te videobellen en bijeenkomsten online te organiseren en webinars te gaan geven. Waar eerst fysieke trainingen ingezet werden, zijn deze nu vaak online. Dat heeft voor- én nadelen. Online evenementen zijn bijvoorbeeld makkelijker uit te breiden dan fysieke evenementen, maar het is een grotere uitdaging om de inhoud en de boodschap op eenzelfde sterke manier over te brengen. Inclusiviteit is belangrijk. Hoe kun je goed online werken met gehoorverlies? Tips voor zowel de organisatie als de slechthorende*.

Met dank aan input van Marja de Putter

(*Slechthorende kan ook dove zijn)

Bij het organiseren van een online bijeenkomst is het belangrijk om met elkaar te bespreken wat er nodig is voor de slechthorende om goed deel te kunnen nemen aan het gesprek of overleg. Hier volgen zowel tips voor de organisatie als voor degenen met gehoorverlies.

Tips voor de organisatie

Camera

  • Organiseer je een webinar met sprekers? Zorg voor een goede camera!

Verlichting

  • Belangrijk is dat de sprekers in een webinar in een goed verlichte ruimte zitten, waarbij het gezicht te zien is. Dit geldt eigenlijk voor iedereen – te vaak zitten sprekers in het donker. Maar voor mensen met een auditieve beperking in het bijzonder. Zij maken gebruik van het mondbeeld om te kunnen spraakafzien.
  • Vermijd tegen- of zijlicht. Ga dus niet met je rug naar het raam zitten

Geluid

  • Vermijd achtergrondgeluiden.
  • Zorg dat het geluid goed in de microfoon komt.
  • Gebruik een headset met een microfoon, dan is het beter te verstaan voor de slechthorende. Gebruik eventueel wang-, reversmicrofoons of de goedkope EarPhones met microfoonstaafje ter hoogte van de hals. Dan blijft de afstand mond - microfoon gelijk.
  • Een goede akoestiek is belangrijk. Dus – indien mogelijk - liever een gesprek in een gestoffeerde ruimte met zachte vloerbedekking en overgordijnen.

Gespreksleider

  • Laat de gespreksleider of voorzitter de deelnemers erop wijzen om rustig en duidelijk te praten.
  • Maak vooraf duidelijk om één voor één te spreken en grijp in - gedurende de bijeenkomst - als dat nodig is.
  • Geef aan dat een (eventuele) schrijf- of gebarentolk kan ingrijpen als het te snel gaat.
  • Vraag of iedereen goed in de webcam kijkt. Dat er bijvoorbeeld niet omlaag wordt gekeken bij het voorlezen van iets.
  • Geef de deelnemers de kans om een 'spraak naar tekst App' of  'Text-on-tap' uit te proberen met de link van de schrijftolk. Zo help je het beroep schrijftolk bekender te maken.
  • Laat notulen maken, zodat er een korte samenvatting te maken is van de besproken onderwerpen, actiepunten en afspraken.

Host

  • Als je ziet dat een slechthorende twee keer staat ingelogd, sta dat dan toe. Waarschijnlijk gebruikt hij(of zij) een tweede verbinding voor een tolk.
  • Realiseer je dat de slechthorende te druk is met het volgen van alles dat hij of zij de chat niet leest.
  • Als er sprake is van meerdere gebarentaalgebruikers, kun je de optie 'multi-pin' toewijzen. Dan hoef je minder vaak het scherm van de gebaarder te pinnen, iedere keer als er iemand spreekt.
  • Misschien vindt de slechthorende het fijn als je de tolk in een gedeeld scherm zet? Dan is de tekst smaller te maken en zijn alle gezichten duidelijk zichtbaar.
  • Alle dia’s moeten goed in beeld komen. Geef mensen even de tijd om de dia te bekijken.

Structuur & pauze

  • Plan vooraf pauze in. Tolken en tolkgebruikers hebben het liefst om de 45 tot 60 minuten even vijf minuten pauze. Wendelina Timmerman, zelf slechthorend en oprichter van het bureau Hooridee waarin ze mensen met gehoorverlies (en hun omgeving) coacht adviseert te zorgen voor een pauze van vijf minuten na 25 minuten.
  • Iedereen heeft baat bij een goede structuur van de webinar. Denk aan een agenda met bijvoorbeeld de inleiding, vraagstelling, methodes, resultaten en discussie en ‘take home message’.

Tolk

  • Zet een tolk pas in als er om gevraagd wordt en vraag specifiek wélke tolk er ingezet moet worden. Het is zo jammer als je een gebarentolk hebt geregeld en slechthorende geen gebaren kent. Maak afspraken over de in te zetten tolkuren. Doet de slechthorende dat van de eigen tolkuren of regel jij dat als organisatie. Op Tolkcontact vind je meer informatie. Tolkuren zijn aan te vragen via het UWV. Ook vind je op de site van het UWV informatie over het inzetten van tolkuren als organisatie.
  • Communiceer ook over het gebruik van een tolk: we zetten een (schrijf)tolk in als je daarom vraagt.
  • Wees duidelijk of het een schrijftolk, tolk Nederlands met Gebaren, tolk Nederlandse Gebaren Taal moet zijn.

Diversiteit in gehoorverlies

Waarschijnlijk heb je het meest te maken met progressief slechthorenden, ouderdomsslechthorendheid. Zij hebben gewoon Nederlands geleerd als kind. Realiseer je dat de woordenschat van een cultureel dove en doofblinde kleiner kan zijn. Dat een woord als ‘transitie’ soms niet bekend is. Of dat een dove twijfelt over de betekenis. Er kan verwarring optreden. Er kunnen misverstanden ontstaan zowel bij de organisatie als de dove.

Tips voor de slechthorende deelnemer

  • Bereid je goed voor op het overleg. Vraag bijvoorbeeld de bespreekpunten op en bekijk (waar mogelijk vooraf) waar jouw inbreng gewenst is.
Meld aan de organisatie dat je slechthorend bent. Zorg dat de andere deelnemers weten wat jij nodig hebt.Gebruik twee apparaten: de telefoon voor de schrijftolktekst én je computer/laptop voor de gezichten en/of presentatie. Vraag of de schrijftolk de link van 'Text-onTap' naar je stuurt. Of stuur naar jezelf vanuit de chat. Heb je solo-apparatuur of andere aanvullende hoorhulpmiddelen? Gebruik ze! Tip: met een snoertje in de audio-ingang heb je nóg beter geluid.

Hooridee - filmpje

Wendelina Timmerman van Hooridee maakte een filmpje met vijf  tips voor goed horenden en vijf tips voor slechthorenden over online werken met gehoorverlies.

Publicatiedatum: 22 april 2021