Kwaliteitsregistratie door KNO-artsen

Tot nu toe gebruiken KNO-artsen in Nederlandse ziekenhuizen eigen registratiesystemen om de voortgang van de behandeling van hun patiënten bij te houden. Daardoor is het bijvoorbeeld niet mogelijk om eventuele verschillen in uitkomsten van behandelingen tussen ziekenhuizen te evalueren. Dit betekent dat KNO-artsen nog onvoldoende gebruik kunnen maken van de mogelijkheden om van elkaar te leren en daarmee de behandeling van individuele patiënten verder te optimaliseren. Tenslotte zijn het de patiënten om wie het uiteindelijk allemaal draait.

De Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied (NVKNO) ziet het verbeterpotentieel van leren en verbeteren door landelijke kwaliteitsregistraties en heeft de opzet van kwaliteitsregistraties voor diverse KNO-aandoeningen benoemd tot een van de speerpunten in het meerjarenbeleidsplan. Kwaliteitsregistraties zijn onderdeel van een landelijke trend. Inmiddels zijn meerdere medische specialismen bezig met het opzetten van een kwaliteitsregistratiesysteem. Ook de overheid bevordert deze ontwikkeling en wetgeving is in de maak om deze trend beleidsmatig en juridisch vorm te geven.

Doel van het Kwaliteitsregistratiesysteem

Doel van het KNO kwaliteitsregistratiesysteem is tweeledig. Aan de ene kant levert het informatie om, aan de hand van de resultaten van behandelmethodes, te bekijken hoe eventuele verschillen in behandelresultaten kunnen worden geduid. Aan de andere kant levert het informatie op over de resultaten van behandelmethodes die door de KNO-arts juist gebruikt kunnen worden in het gesprek met de patiënt in het kader van het Samen Beslissen over het behandeltraject.

Het kwaliteitsregistratiesyteem is best complex

Zo’n kwaliteitsregistratiesysteem is niet eenvoudig. Er komen veel aspecten bij kijken. KNO-artsen moeten het bijvoorbeeld eens worden over welke gegevens in het systeem worden opgeslagen. Deze fase is bijna afgerond. Ook moeten de gegevens via computersystemen aan een centrale database worden geleverd. Dit betekent dat de ziekenhuizen waar de KNO-artsen werken een contract afsluiten. Ook moeten, in verband met de privacywetgeving, de data geanonimiseerd worden aangeleverd. Met andere woorden, er moet goed gelet worden op inhoudelijke, juridische, ict-, privacy- en andere aspecten.

SKKNO

Om het systeem goed op te zetten heeft de NVKNO dan ook een aparte organisatie in het leven geroepen, de Stichting Kwaliteitsregistratie KNO (SKKNO). In het bestuur van deze stichting zitten naast KNO-artsen ook een vertegenwoordiger van de patiëntenvereniging Hoormij∙NVVS. Het is belangrijk dat de patiënten goed vertegenwoordigd zijn. Dit om naast het perspectief van de KNO-artsen ook de opvattingen van patiënten mee te nemen. Daarom is Paul Litjens gevraagd om namens Hoormij∙NVVS zitting te nemen in het bestuur van de SKKNO. Maar daarmee is de kous nog niet af. De SKKNO heeft namelijk ook twee adviesraden in het leven geroepen. Eén die adviseert over alle aspecten die met data governance te maken hebben en één die adviseert over de inhoudelijke aspecten van het kwaliteitsregistratiesysteem. In de laatste adviesraad is ook een vertegenwoordiger van Hoormij∙NVVS opgenomen; Fleur ten Tije. Fleur ten Tije is behalve lid van het bestuur van Hoormij∙NVVS, ook lid van de commissie cholesteatoom van Hoormij∙NVVS.

Aanvraag ingediend om het kwaliteitsregistratiesysteem te registreren

In december 2023 heeft de SKKNO een formele aanvraag ingediend voor opname in het register voor kwaliteitsregistraties dat beheerd wordt door Zorginstituut Nederland (ZiNL). De aanvraag is een document van ruim tachtig pagina’s, vergezeld van een groot aantal ondersteunende documenten. Het beoordelingsproces van deze aanvraag duurt daarom vrij lang, tot september van 2024. Maar als de aanvraag voor opname in het register wordt toegekend, betekent het onder andere dat financiering beschikbaar komt om het systeem ‘in de lucht te houden’ en nemen ziekenhuizen deel.

De inbreng van Hoormij∙NVVS in de SKKNO tot nu toe

De inbreng van Hoormij∙NVVS is belangrijk:

• Zo heeft Fleur ten Tije voorgesteld de term 'zwangerschap' op te nemen in de database van de KNO-artsen, zodat deze wordt meegenomen in de kwaliteitsregistratie. Dit om (op termijn) te kunnen onderzoeken of een relatie te leggen is tussen het verergeren van bijvoorbeeld cholesteatoom of otosclerose tijdens en/of kort na een zwangerschap.
• Paul Litjens heeft in het bestuur van de SKKNO bereikt dat ‘Samen Beslissen’, dat wil zeggen dat de patiënt samen met de KNO-arts beslist wat de beste behandelmethode is, nu de hoofddoelstelling van het kwaliteitssysteem is.
• Daarnaast heeft hij erop gewezen dat in het systeem nog geen PROM (Patient Reported Outcome Measures) is opgenomen. Een PROM is een essentieel onderdeel van het kwaliteitssysteem, omdat het vastlegt wat een patiënt verwacht te ervaren van een (operatieve) behandeling van het oor. Naar aanleiding van de suggesties heeft de SKKNO een apart ontwikkelingsplan opgesteld voor zo’n PROM en de verwachting is dat deze nog dit jaar beschikbaar is.

Omdat het kwaliteitsregistratiesysteem in de toekomst een belangrijke rol gaat spelen en de positie van de patiënt hierin voorop staat heeft de SKKNO, op uitnodiging van Hoormij∙NVVS, tijdens de Algemene Ledenvergadering op 18 november 2023 een - goed bezochte - presentatie gegeven.

door: Paul Litjens

Publicatiedatum: 24 maart 2024